Một vùng nước đất nuôi dưỡng một người, nhưng ai mà nghĩ rằng một vùng nước đất cũng nuôi dưỡng một bệnh viện hậu môn trực tràng! Không lâu trước đây, một ứng dụng đã công bố dữ liệu về các bệnh viện hậu môn trực tràng trên toàn quốc, không ngờ rằng danh sách này lại kỳ lạ trùng khớp với “bản đồ ăn cay”!
“Ăn món ăn cay nhất, đến bệnh viện hậu môn trực tràng tốt nhất.”
Câu châm biếm của cư dân mạng thực sự đã được xác nhận bằng số liệu lớn. Đối với việc ăn cay, thực sự không có ai thắng nổi Tứ Xuyên và Hồ Nam!
Vậy thì ăn cay và bệnh lý liên quan đến hậu môn trực tràng có mối liên hệ nào với nhau không?
01 Ăn cay ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?
Mỗi lần thỏa mãn cơn thèm cay, chịu đựng áp lực cuối cùng vẫn là dạ dày của chúng ta.
Thành phần chính tạo nên vị cay trong ớt là capsaicin, nó có thể kích hoạt các thụ thể trên tế bào thần kinh cảm giác đau của cơ thể, gây ra cảm giác nóng rát, thậm chí là đau đớn. Vì vậy, thực chất, cay không phải là vị giác mà là một loại cảm giác đau. Hơn nữa, các thụ thể cảm giác đau phân bố khắp cơ thể chúng ta, vì vậy bao gồm cả khoang miệng, đường tiêu hóa, hậu môn, đều có thể bị cay đến đau. Capsaicin không thể được cơ thể hấp thụ hoàn toàn, vì vậy sau khi ăn cay có thể sẽ cảm thấy đau bụng. Ngoài ra, mỗi người có độ nhạy cảm của thụ thể cảm giác đau khác nhau, vì vậy cũng có một số người có thể ăn cay và một số không thể.
Có câu nói: “Mười người thì chín người bị trĩ”, vậy thì trĩ nhất định có liên quan đến việc ăn cay không? Qua nhiều năm nghiên cứu và chứng minh y học cho thấy, sự xuất hiện và phát triển của bệnh trĩ có nhiều nguyên nhân đa dạng, ở đây chủ yếu giới thiệu hai điểm.
1. Sự di chuyển của đệm hậu môn: Táo bón, mang thai, căng thẳng tâm lý và các yếu tố khác sẽ làm tăng áp lực trong ống hậu môn, từ đó làm tăng tình trạng sung huyết ở đệm hậu môn, khiến chúng ta dễ mắc bệnh trĩ.
2. Yếu tố thực phẩm: Thực phẩm kích thích, cay có thể kích thích niêm mạc trực tràng và hậu môn, thường xuyên ăn cay hoặc quá cay có thể làm cho các mạch máu ở khu vực hậu môn bị sung huyết và vỡ (đặc biệt nhạy cảm và đau đớn khi đi tiêu), thời gian dài sẽ khiến bệnh trĩ xuất hiện.
Qua đó có thể thấy rằng, ăn cay đúng là dễ gây ra bệnh lý hậu môn trực tràng, vậy ăn cay chỉ có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của chúng ta sao?
02 Ăn cay cũng có lợi
1. Giúp hấp thụ vitamin
Ớt rất giàu β-carotene (có thể chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể) và vitamin C. Hai chất này đều có lợi cho sức khỏe niêm mạc cơ thể, bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh.
Ngoài ra, thật khó để tưởng tượng rằng,
ớt thực sự là vua của vitamin C
. Loại ớt có hàm lượng vitamin C cao nhất là ớt ngọt, với hàm lượng vitamin C là 130mg/100g (gấp 4 lần cam, gấp 43 lần táo).
2. Giúp giảm huyết áp
Điều này nhờ vào một chất gọi là nitric oxide. Nitric oxide tan trong lipid, nó có thể thẩm thấu nhanh chóng qua màng tế bào. Hiểu đơn giản, nitric oxide là một phân tử tín hiệu giúp làm giãn cơ trơn mạch máu, sau khi các tế bào cơ trơn giãn ra có thể thúc đẩy sự giãn nở của mạch máu, giảm huyết áp. Khi ớt được đưa vào cơ thể, nó sẽ kích thích tế bào mạch máu sản xuất nitric oxide, cuối cùng giúp giảm huyết áp.
3. Có thể bảo vệ dạ dày
Theo một nghiên cứu của Đại học Y khoa Bắc Kinh: Một liều nhỏ capsaicin có thể kích hoạt một chất gọi là TRPV1 (một loại protein kênh ion mới, có thể được kích hoạt bởi capsaicin), làm tăng lượng tiết gastrin và peptit liên quan đến gen calcitonin (CGRP) trong cơ thể, cuối cùng giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày. Bên cạnh đó, tiêu thụ một lượng nhỏ capsaicin hàng ngày có thể cải thiện chức năng tiêu hóa, phòng ngừa bệnh loét, ức chế sự phát triển của vi khuẩn Helicobacter pylori, v.v.
Như vậy, ăn cay vừa phải có lợi cho sức khỏe của chúng ta.
03 Cách ăn cay đúng cách?
1. Không ăn quá cay, không ăn cay quá mức
Những người chỉ có thể ăn cay nhẹ, khi chế biến ớt, cần loại bỏ hạt và xơ, như vậy khi ăn sẽ giảm được độ cay rất nhiều.
Đối với những người mắc bệnh loét dạ dày hoặc viêm dạ dày, càng không nên ăn thực phẩm cay
, nếu viêm dạ dày dẫn đến chảy máu thì hậu quả thật khó lường.
Hơn nữa, khi nấu ăn ở nhà, nên chọn ớt tươi có giá trị dinh dưỡng cao để chế biến, hạn chế sử dụng ớt khô hoặc dầu ớt, vì chúng có “lực tấn công” mạnh hơn. Nếu món ăn đã có ớt, chú ý giảm thiểu gia vị như hạt tiêu, các loại gia vị khác (điều này như đổ thêm dầu vào lửa), sẽ làm cho dạ dày khó chịu hơn, có cảm giác nóng rát.
Ngoài ra, dù là ở nhà hay ra ngoài ăn uống, hãy tránh ăn cay cùng với thức ăn nhiều dầu và nhiều muối, sau khi ăn cay nên uống nhiều nước, cũng có thể mua một số sữa chua và sữa đậu nành để giảm vị cay (có hiệu quả hơn).
2. Tránh ăn ớt khi bụng đói
Tốt nhất không nên ăn ớt khi bụng đói, vì lúc đó ớt sẽ làm kích thích niêm mạc dạ dày nhiều hơn, và
không nên uống nước đá hoặc ăn thực phẩm lạnh ngay sau khi ăn ớt
, nếu không sẽ gây tổn thương cho mạch máu dạ dày.
3. Ăn thực phẩm giàu chất xơ trước bữa ăn
Đối mặt với nhiều “hệ lụy” sau khi ăn cay,
có thể uống một chút sữa để bảo vệ niêm mạc dạ dày
, có thể thêm một chút chất xơ để làm mềm ruột, cứu vớt ruột bị tổn thương! Cũng có thể ăn chất xơ trước bữa ăn, những chất xơ này có thể bao bọc chất béo, phát triển vi khuẩn đường ruột có hại cho dạ dày, và cuối cùng đào thải chúng ra ngoài. Như vậy, làm theo cách này có thể bảo vệ tốt hơn cho hậu môn trực tràng của chúng ta. Tóm lại, ăn cay tuy ngon nhưng không nên tham lam. Ăn uống hợp lý sẽ làm cho cơ thể chúng ta khỏe mạnh hơn!
Kiểm duyệt｜Vũ Tân Thắng, phó giám đốc khoa tiêu hóa
Nguồn: Trung tâm Khoa học số Bắc Kinh
