Nếu bác sĩ nói bạn có thể thiếu canxi, bạn có tin không? Dù sao thì chúng ta đều quan tâm đến sức khỏe dinh dưỡng, thỉnh thoảng nấu một ít canh xương, tắm nắng, uống viên canxi cũng nhiệt tình không kém gì đi làm, làm sao mà lại thiếu canxi được, có phải là đang lừa dối không?
Đừng nói vậy, có thể chuyện này còn thật hơn cả cây kim thêu của bà lão. Hãy nghe tôi từ từ giải thích, xem có phải là như vậy không.
Canxi là một thứ tốt. Trong dinh dưỡng, chúng ta xem nó là một trong những chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Nói lớn thì nó giống như gạch xây dựng tòa nhà cao tầng; nói nhỏ thì mọi chức năng sinh lý của chúng ta đều không thể thiếu nó. Chẳng hạn như enzyme tiêu hóa thực phẩm trong cơ thể, trong trường hợp chảy máu thì cũng cần đến nó, tất nhiên 99% canxi trong cơ thể đều nằm ở xương. Vì vậy, một số người còn gọi nó là “nền tảng của sự sống”, “người bảo vệ xương”, có thể thấy rằng nó thật sự rất quan trọng cho sức khỏe của chúng ta.
Vậy chúng ta có thật sự thiếu canxi không? Hãy xem một nhóm số liệu. Theo báo cáo “Khảo sát dinh dưỡng và sức khỏe của cư dân Trung Quốc”, lượng canxi tiêu thụ trung bình của cư dân nước tôi chỉ là 388,8 miligam mỗi ngày, trong khi chúng ta cần 800 miligam canxi mỗi ngày, theo tiêu chuẩn này, nhiều người không đạt được lượng canxi cần thiết.
Để biết tại sao chúng ta thiếu canxi, trước tiên phải hiểu nó vào cơ thể như thế nào? Canxi có mặt rộng rãi trong tự nhiên, từ đá, đất, cát, đến cả một hạt bụi. Nhưng dù vậy, chúng ta không có dạ dày sắt, nên chỉ có thể hấp thụ từ thực phẩm và nước. Tuy nhiên, chỉ có canxi từ thực phẩm thì chắc chắn là không đủ, vì tỷ lệ hấp thụ quá thấp, khoảng chỉ 15%, phần lớn canxi thực sự được coi như chất thải. Vì vậy, ăn bao nhiêu canxi cũng vô ích, vẫn có thể thiếu canxi.
Nếu có vitamin D, tình hình sẽ khác. Biết rằng chúng nó là “anh em” trong dinh dưỡng, giúp cho đường ruột thông thoáng, tỷ lệ hấp thụ có thể gấp đôi.
Bạn nghĩ rằng như vậy là hết mọi chuyện? Vậy bạn đã nghĩ đơn giản. Canxi đã có, đã được hấp thụ, nhưng khi vào mạch máu, nó sẽ đi đâu? Nó không biết xương nào đang thiếu canxi. Một số có thể tìm đúng đường được tế bào xương “xây” vào xương, một số có thể biến thành sỏi, còn một số đi vòng vòng, không làm gì cả, cuối cùng lại trở thành chất thải. Làm sao để nó tích tụ vào xương? Điều này cần một chất dinh dưỡng kỳ diệu – vitamin K. Vitamin K là một thành viên trong gia đình vitamin, có nhiều công dụng, một trong số đó là “hướng dẫn canxi vào xương”, có nghĩa là chỉ dẫn canxi trong máu tích tụ chính xác vào xương.
Tất nhiên, còn nhiều chất dinh dưỡng khác cũng tham gia vào quá trình này. Ví dụ, kali đóng vai trò “bảo vệ”, có thể giảm sự bài tiết canxi từ thận, cũng như magiê thực hiện vai trò phối hợp trong việc lắng đọng canxi.
Tóm lại, để không thiếu canxi, dinh dưỡng cân bằng là điều cần thiết, ăn nhiều thực phẩm giàu canxi như trứng, sữa và thịt, uống canh xương hàng ngày cũng vô ích, vì nó chỉ chứa dầu mà không có canxi. Thêm vào đó, cũng cần chú ý bổ sung vitamin D và các chất dinh dưỡng liên quan khác, vận động vừa phải, kích thích xương tăng cường hiệu quả sử dụng canxi.
Về việc bạn có thật sự thiếu canxi hay không, kiểm tra mật độ xương là cách đáng tin cậy nhất. Đừng nghĩ rằng mình còn trẻ, chân không chuột rút thì không có vấn đề gì. Chế độ ăn không cân bằng, thức khuya, uống rượu, hút thuốc, những yếu tố nguy hiểm này chỉ cần tồn tại một hai cái là có thể thiếu canxi. Nhất là đối với những người sắp đến giai đoạn mãn kinh, sự thay đổi hormone khiến họ dễ thiếu canxi hơn.
Nguồn: Khoa Học Phổ Thông Trung Quốc
Tác giả｜Trương Vũ, Tiến sĩ Dinh Dưỡng
Biên tập｜Trung Khải, Giám đốc Trung tâm thông tin trao đổi dinh dưỡng và thực phẩm quốc gia
