Đây là bài viết thứ
3922
của
Đạt Y Hiểu Bảo.
Nhiều cha mẹ có thể đã trải qua tình huống bất ngờ khi phát hiện rằng răng của trẻ bị sâu rất nhiều. Khi hỏi ý kiến bác sĩ tại bệnh viện, họ lại nhận được đài đáp không như mong đợi – vì trẻ tuổi còn nhỏ, có thể không hợp tác trong điều trị, do đó chỉ còn cách thử điều trị dưới gây mê toàn thân. Khi nói đến gây mê toàn thân, cha mẹ không khỏi lo lắng liệu điều này có để lại di chứng cho trẻ nhỏ hay không. Như vậy, việc điều trị sâu răng, vốn là một việc bình thường đối với người lớn, lại trở thành một sự lựa chọn khó khăn cần sự trăn trở của phụ huynh khi đối diện với trẻ.
Để có thể tránh được tình huống kể trên, việc chủ động phòng ngừa sâu răng cho răng sữa là một trong những biện pháp hữu hiệu. Nếu cha mẹ luôn giữ thái độ thả lỏng, chủ quan với việc phòng ngừa sâu răng, kết quả tất sẽ không thể lường trước. Như người ta thường nói “có công mài sắt có ngày nên kim”, việc trẻ có được hàm răng đẹp liên quan mật thiết tới trách nhiệm và nỗ lực của cha mẹ. Tất nhiên, trong bối cảnh nỗ lực như nhau, việc cha mẹ có quan niệm chăm sóc răng sữa khoa học là vô cùng quan trọng.
Vậy cha mẹ có thể thực hiện những điều gì để phòng ngừa sâu răng?
Nắm vững phương pháp làm sạch răng sữa đúng cách
Đầu tiên, phương pháp làm sạch răng sữa không đơn giản như làm sạch răng của người lớn, mà có những đặc điểm riêng theo từng giai đoạn.
Trẻ nhỏ không thể súc miệng giống như người lớn, với trẻ, việc súc miệng đơn giản chỉ là uống nước ấm. Chỉ đến khi trẻ thật sự biết cách súc miệng thì mới có thể súc miệng như người lớn; trẻ cũng không thể tự đánh răng mà cần cha mẹ giúp. Dụng cụ đánh răng ban đầu có thể là khăn xô hoặc bàn chải ngón tay; sau đó mới dùng bàn chải trẻ em.
Thứ hai, trẻ cần phải dùng kem đánh răng có chứa fluor để phòng ngừa sâu răng. Nhiều cha mẹ lo lắng trẻ sẽ không súc miệng được và không thể làm sạch kem đánh răng sau khi đánh, nên sợ rằng fluor sẽ bị nuốt vào. Thực tế, răng của trẻ là dễ bị ảnh hưởng bởi sâu răng nhất, việc từ chối sử dụng kem đánh răng có chứa fluor thực sự là đặt trẻ vào tình huống nguy hiểm. Việc sử dụng kem đánh răng có fluor phụ thuộc vào lượng kem dùng, nếu kiểm soát được điều này thì có thể phòng ngừa sâu răng hiệu quả mà không lo lắng về việc ăn phải quá nhiều fluor. Lượng kem đánh răng chứa fluor là có giới hạn rõ ràng theo độ tuổi: dưới 3 tuổi thì chỉ cần một lượng bằng hạt gạo, từ 3 tuổi trở đi thì chỉ cần một lượng bằng hạt đậu.
Xây dựng thói quen ăn uống tốt
Chế độ ăn uống của trẻ cũng khác so với người lớn. Trẻ mới sinh chỉ có thể ăn sữa mẹ hoặc sữa thay thế. Nhưng cả hai đều chứa đường, do đó nếu nuôi dưỡng không đúng cách cũng dễ gây ra sâu răng.
Thông thường, thời gian mọc răng sữa của trẻ là từ 4 đến 6 tháng sau sinh, vì vậy sau khi trẻ mọc răng, cha mẹ cần chú ý đến việc phòng ngừa sâu răng cho răng sữa.
Trong ăn uống, cha mẹ cần lưu ý các điểm sau:
① Cố gắng tránh cho trẻ bú sữa mẹ bằng bình; nên cho trẻ bú mẹ theo cách truyền thống;
② Cố gắng không để trẻ ngậm ti hoặc núm vú và ngủ;
③ Sau khi uống sữa mẹ, sữa thay thế, nước trái cây, nên cho trẻ uống một ít nước ấm (khi không thể súc miệng) hoặc súc miệng bằng nước ấm;
④ Tránh cho trẻ ăn vặt hoặc uống đồ uống có đường thường xuyên ngoài bữa chính.
Theo dõi chặt chẽ và khám bác sĩ sớm
Răng sữa vốn yếu hơn răng vĩnh viễn, cùng với nhu cầu chế độ ăn ở độ tuổi nhất định, khiến răng sữa dễ trở thành nạn nhân của sâu răng. Là phụ huynh, không chỉ cần chăm sóc sức khỏe hàng ngày cho trẻ mà còn nên theo dõi xem có dấu hiệu bất thường nào ở răng miệng trẻ, và nếu phát hiện vấn đề thì cần đi khám ngay. Ngoài ra, việc sử dụng fluor và các biện pháp phòng ngừa như trám răng sữa cũng cần được áp dụng đúng thời điểm để không bỏ lỡ thời cơ phòng ngừa sâu răng.
Tác giả: Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Vệ sinh và Sức khỏe Thượng Hải
Phú Quý
