Mặc dù đôi khi chúng ta không cảm thấy khó chịu rõ ràng
nhưng điều này không đồng nghĩa với việc cơ thể hoàn toàn khỏe mạnh
Việc kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất thường của cơ thể
giúp bạn sớm đi khám bệnh
ngăn ngừa tình trạng bệnh phát triển nặng
Vậy
Làm thế nào để xác định tình trạng sức khỏe của cơ thể?
Bạn có thể lưu lại 8
phương pháp tự kiểm tra sức khỏe đơn giản
giúp bạn phát hiện những vấn đề tiềm ẩn của cơ thể.
1. Tự kiểm tra tim – cúi người liên tục
Bài viết của Zhang Wei, bác sĩ chuyên khoa ung bướu tại Bệnh viện Trung y Tỉnh Sơn Tây vào năm 2024 trên báo Sức khỏe cho biết, để kiểm tra sức khỏe tim mạch, bạn có thể thử cúi người.
Trước khi kiểm tra, hãy tĩnh tâm, ngồi yên trong 5 đến 10 phút rồi đo số lần mạch trong một phút, gọi là A; sau đó thực hiện tư thế cúi người với tần suất vừa phải liên tục 20 lần, tiếp tục đo số lần mạch còn lại, gọi là B; nghỉ 1 phút rồi đo số lần mạch lần nữa, gọi là C. Sau đó, áp dụng công thức sau:
Cộng 3 số đã đo được và trừ 200, sau đó lấy kết quả chia cho 10.
Số cuối cùng so với tiêu chuẩn dưới đây sẽ giúp bạn xác định tình trạng sức khỏe tim mạch.
Nếu kết quả trong khoảng
0~3
nghĩa là tim rất khỏe; nếu trong khoảng
3~6
nghĩa là tim tốt; trong khoảng
6~9
thì ở mức trung bình;
9-12
cần theo dõi tình trạng tim thường xuyên; nếu trên
12
cần nhanh chóng đi khám bệnh viện. Ngoài ra, dù là người khỏe mạnh hay có bệnh nền, nếu gặp các triệu chứng như đau đầu, tức ngực thì cần đi khám kịp thời.
2. Tự kiểm tra gan – nhìn vào gương
Những thay đổi trên khuôn mặt có thể là dấu hiệu của bệnh tật, vì vậy việc quan sát kỹ khi soi gương là rất quan trọng. Bác sĩ Wang Qian, trưởng khoa gan mật tụy tại Bệnh viện Ung bướu Tỉnh Hà Nam, cho biết có những bệnh nhân có nguy cơ gan nhiễm mỡ mãn tính, ngoài các triệu chứng điển hình như
vàng da
còn có thể xuất hiện các triệu chứng như
mặt tối màu
(đặc biệt là ở khu vực quanh mắt), nhện mạch, dễ nổi mụn trứng cá, mụn đầu đen, v.v. Tất cả những điều này đều là những biểu hiện điển hình của “biểu hiện bệnh gan”.
3. Tự kiểm tra phổi – kiểm tra đi cầu thang
Bác sĩ Zheng Zhi, phó giám đốc bộ phận chăm sóc tại Bệnh viện Hữu nghị Trung Nhật, vào năm 2024 cho biết trong cuộc sống hàng ngày, việc leo cầu thang có thể là một cách đơn giản để tự kiểm tra chức năng phổi.
Nếu bạn có thể
leo 3 tầng lầu trong một lần
thì chức năng phổi của bạn vẫn tốt. Nhưng nếu trong quá trình leo cầu thang bạn cảm thấy hụt hơi và cần nghỉ một chút rồi mới tiếp tục, hoặc tốc độ đi xuống rõ ràng chậm lại, thì có thể chức năng phổi của bạn có vấn đề. Bạn cũng có thể so sánh với trạng thái trước đây, chẳng hạn như trước đây bạn có thể leo 3 tầng, nhưng bây giờ chỉ có thể leo 2 tầng, điều này cũng cho thấy chức năng phổi đang giảm dần.
4. Tự kiểm tra mạch máu – nâng một chân
Bác sĩ Xu Gugen, trưởng khoa nội tiết Bệnh viện Nhân dân thứ hai Tỉnh Quảng Đông, vào năm 2023 cho biết những người lớn tuổi, đặc biệt là bệnh nhân tiểu đường, có thể gặp phải biến chứng về mạch máu. Giai đoạn đầu có thể xuất hiện cảm giác tê buốt, lạnh lẽo, và khi bệnh tiến triển có thể xuất hiện những triệu chứng như đi khập khiễng, đau nhức, và cảm thấy mệt mỏi sau khi đi bộ. Ngoài các triệu chứng trên, bạn có thể sử dụng phương pháp nâng chân để tự kiểm tra.
Nâng chân dưới 70°~80° và giữ trong 1 phút.
Da dưới chân bình thường sẽ giữ màu hồng nhạt hoặc hơi trắng, nếu xuất hiện màu trắng bệch hoặc màu sáp thì cho thấy cấp máu động mạch đang thiếu.
Tiếp theo,
để chân thả lỏng xuống mép giường
, da của người bình thường sẽ phục hồi màu sắc trong vòng 10 giây, nhưng nếu thời gian phục hồi vượt quá 45 giây và màu sắc không đồng đều, điều này có thể cho thấy có vấn đề với cung cấp máu động mạch, bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra thêm.
5. Tự kiểm tra đột quỵ não – dùng đũa kẹp đậu
Bác sĩ Wang Weilin, trưởng khoa thần kinh Bệnh viện tưởng niệm Đại học Y khoa Thiên Tân, vào năm 2021 cho biết, đột quỵ não (hay còn gọi là nhồi máu não) là dạng chính của đột quỵ. Trước khi xảy ra đột quỵ nặng, não thường đã tồn tại một số cục máu nhỏ hoặc mảng bám gây ra nhồi máu não nhẹ. Phương pháp “dùng đũa kẹp đậu” được khuyến nghị để tự kiểm tra tại nhà, đơn giản và hiệu quả.
Đặt đậu nành và đậu phụ có kích thước 2cm vào đĩa nhỏ,
dùng đũa kẹp đậu nành và đậu phụ
để chuyển sang đĩa khác, lặp lại 5 lần. Nếu thời gian kéo dài hơn 30 giây thì cần lưu ý.
6. Tự kiểm tra não – kiểm tra vẽ đồng hồ
Bác sĩ He Jinting, trưởng khoa thần kinh Bệnh viện hợp tác Trung Nhật, vào năm 2024 đề xuất rằng nếu nghi ngờ bản thân mình bị mất trí nhớ nhưng do nhiều nguyên nhân không thể kịp thời đi khám tại bệnh viện, bạn có thể thực hiện “kiểm tra vẽ đồng hồ” để tự kiểm tra đơn giản.
Bạn hãy chuẩn bị một tờ giấy trắng và một cây bút, đảm bảo rằng xung quanh không có đồng hồ hoặc đồ vật nào khác có thể gây phân tâm. Đầu tiên,
hãy vẽ một mặt đồng hồ
.
Tiếp theo,
đánh dấu số trên mặt đồng hồ
. Cuối cùng,
vẽ kim giờ và kim phút để chỉ 10 giờ 10 phút.
Bài kiểm tra cần hoàn thành trong vòng 15 phút.
Nếu người thử nghiệm vẽ có các vấn đề như: mặt đồng hồ quá nhỏ, số bị đảo ngược, thiếu số, thừa số, kim chỉ sai vị trí, có hơn 3 kim, điều này có thể cho thấy có nguy cơ cao bị mất trí nhớ.
7. Tự kiểm tra đầu gối – đi bộ như vịt
Bác sĩ Xu Xingquan, phó giám đốc khoa y học thể thao và tái tạo người lớn Bệnh viện Nanjing Gu Lou, vào năm 2024 cho biết khớp gối là khớp lớn nhất và phức tạp nhất trong cơ thể, chịu áp lực gấp nhiều lần trọng lượng cơ thể khi vận động, là một trong những khớp dễ bị tổn thương nhất. “Đi như vịt” là phương pháp tự kiểm tra đơn giản cho tình trạng sức khỏe của khớp gối.
Cách thực hiện “đi như vịt” chia thành hai bước: trước tiên, hãy từ từ ngồi xổm, đạt đến
chiều dài dưới cơ thể sau khi ngồi xổm khoảng bằng một nửa chiều cao khi đứng bình thường
. Sau đó duy trì tư thế ngồi xổm này, hai chân như vịt đi qua lại về phía trước. Trong quá trình ngồi xổm và đi, hãy cảm nhận xem có xuất hiện đau đớn, căng tức, hay kẹt ở cả hai khớp gối hay không.
8. Tự kiểm tra mắt – kiểm tra ô vuông
Bác sĩ Yu Tian, chuyên khoa mắt Bệnh viện Đồng Tế trực thuộc Đại học Trung Nam, vào tháng 1 năm 2025 đã chỉ ra rằng có một “
bảng ô Amster
” có thể được sử dụng để tự kiểm tra phát hiện bệnh hoàng điểm ở đáy mắt.
Đặt bảng ô cách mắt khoảng 30 cm, ánh sáng phải rõ ràng và đồng đều.
Dùng tay hoặc tấm che để che một mắt, mắt còn lại cố định nhìn vào điểm trung tâm của bảng
,
sử dụng tầm nhìn để quan sát bốn góc của bảng có hoàn chỉnh không, các đường có bị méo mó hoặc bị đứt quãng không; sau đó
đổi bên mắt
thực hiện lại thao tác trên. Nếu có tình trạng cận thị hay viễn thị, cần đeo kính đúng khi kiểm tra.
Nếu có các tình huống sau, hãy nhanh chóng đến bệnh viện mắt để kiểm tra thêm: bất kỳ đường thẳng nào bị méo mó; bất kỳ ô vuông nhỏ nào có hình dạng không giống như các ô khác; bất kỳ đường nào bị biến mất, mờ nhạt hoặc đổi màu.
