Nhiều người nghĩ rằng “béo” chỉ đơn thuần là tròn trịa hơn một chút, nhưng thực tế chứng minh rằng béo phì thực sự là một căn bệnh và không chỉ là một căn bệnh đơn lẻ, mà là một hội chứng lâm sàng. Khi lượng calo cơ thể hấp thụ nhiều hơn lượng calo tiêu hao, lượng calo dư thừa sẽ được lưu trữ dưới dạng mỡ trong cơ thể. Khi khối lượng mỡ vượt quá nhu cầu sinh lý bình thường và đạt đến một giá trị nhất định, nó sẽ phát triển thành bệnh béo phì.
Thông thường, nếu bệnh béo phì không được điều trị kịp thời, nó sẽ gây ra một loạt các biến chứng và vấn đề sức khỏe. Trong lâm sàng, những biến chứng phổ biến nhất bao gồm hội chứng chuyển hóa, bệnh về hô hấp, viêm khớp và bệnh tim mạch. Phần lớn nguyên nhân gây béo phì là do “chỉ ăn mà không vận động”, thậm chí là ăn uống thái quá. Vậy điều gì đã ảnh hưởng đến điều này?
Não bộ của con người và nhiều động vật có một số nhân thần kinh cụ thể trong vùng dưới đồi và hệ thống viền có vai trò điều khiển hành vi ăn uống. Một số thần kinh trong vùng dưới đồi liên quan đến cảm giác no; khi chúng được kích thích, người ta sẽ chán ăn, còn khi ức chế thì cảm giác thèm ăn gia tăng. Điều này được gọi là trung tâm no. Một số thần kinh khác trong vùng dưới đồi liên quan đến cảm giác đói; khi chúng được kích thích, cảm giác thèm ăn rất mạnh, còn khi ức chế thì dẫn đến chán ăn. Điều này được gọi là trung tâm ăn uống. Ngoài ra, hạch hạnh nhân trong hệ thống viền cũng tham gia vào việc điều chỉnh hành vi ăn uống.
Nghiên cứu cho thấy rằng hạch hạnh nhân có mối liên hệ chặt chẽ với sự kích thích ăn uống thái quá. Gần đây, nhóm nghiên cứu của giáo sư Lý Bố tại phòng thí nghiệm Cold Spring Harbor ở Mỹ đã tiết lộ rằng các neuron IPAC-Nts trong hạch hạnh nhân là nút quan trọng thúc đẩy sự tiếp tục ăn uống ngay cả khi đã no và tham gia vào chuyển hóa năng lượng, mở ra khả năng cho những phương pháp điều trị và phòng ngừa béo phì mới.
Thông qua hàng loạt thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đã cung cấp cái nhìn mới về việc các neuron IPAC-Nts trong hạch hạnh nhân kích thích hành vi ăn uống thỏa mãn, cho thấy rằng các neuron IPAC-Nts tiếp nhận tín hiệu kích thích cảm giác và gửi tín hiệu tới LHA, từ đó gây ra hành vi ăn uống trong vòng lặp thần kinh này. Nghiên cứu này đã cung cấp manh mối quan trọng về cơ chế điều chỉnh việc ăn uống thái quá và có thể mở ra hướng nghiên cứu mới cho việc phòng ngừa và điều trị béo phì bằng các cơ sở khoa học.
