Nhiều người thường hiểu sai rằng chế độ ăn kiêng ketogenic có thể giúp giảm cân nhanh chóng. Đây là một cấu trúc dinh dưỡng nhấn mạnh vào chất béo cao, carbohydrate thấp và protein vừa phải, được ưa chuộng bởi một số người đang giảm cân. Thực chất, chế độ ăn kiêng ketogenic là gì? Nó có thực sự tốt như vậy không?
Chế độ ăn kiêng ketogenic là một con dao hai lưỡi.
Chế độ ăn kiêng ketogenic lần đầu tiên xuất hiện vào đầu những năm 1920 như một phương pháp dinh dưỡng đặc biệt để điều trị bệnh động kinh khó điều trị ở trẻ em. Dữ liệu nghiên cứu cho thấy chế độ ăn kiêng này có thể giúp 14% trẻ em mắc động kinh ngừng phát bệnh, đồng thời giảm cường độ phát bệnh của khoảng 50% trẻ em mắc bệnh. Kết quả lâm sàng này khá khả quan, và phương pháp này đã được truyền bá. Dần dần, mọi người nhận ra chế độ ăn kiêng ketogenic còn có công dụng khác – giảm cân. Bằng cách hạn chế lượng carbohydrate nạp vào, nó giúp đẩy nhanh quá trình đốt cháy mỡ thừa trong cơ thể.
Thực tế, ngày càng nhiều bằng chứng khoa học cho thấy, so với các chế độ ăn khác, hiệu quả giảm cân mà chế độ ăn kiêng low-carb hoặc ketogenic mang lại chỉ là ngắn hạn, sau đó những người giảm cân sẽ gặp phải giai đoạn bế tắc, và hiệu quả giảm cân cuối cùng không khác biệt nhiều so với các phương pháp ăn kiêng khác. Hơn nữa, nghiên cứu đã chứng minh rằng 50% năng lượng cần thiết cho cơ thể nên đến từ carbohydrate. Trong chế độ ăn ketogenic, tỷ lệ carbohydrate chỉ chiếm khoảng 4% đến 17% tổng năng lượng. Do đó, việc hạn chế nghiêm ngặt lượng tinh bột cũng như rau củ có hàm lượng tinh bột cao dễ dẫn đến các rủi ro sức khỏe khác nhau, chẳng hạn như thiếu dinh dưỡng, hấp thụ chất béo quá mức và nhiễm toan cetonic.
Đây là một chế độ ăn uống đầy rủi ro.
Nghiên cứu cho thấy việc thực hiện chế độ ăn kiêng ketogenic trong thời gian ngắn có thể giúp giảm cân hiệu quả, đồng thời cải thiện một số chỉ số liên quan đến bệnh tim mạch. Tuy nhiên, nếu kiên trì với chế độ ăn này lâu dài thì sẽ có rủi ro cho sức khỏe.
1. Hạn chế carbohydrate trong chế độ ăn uống sẽ dẫn đến vấn đề thiếu hụt dinh dưỡng, dễ dàng gây thiếu hụt dinh dưỡng và nếu không được điều chỉnh lâu dài sẽ gây ra những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng.
2. Quá trình chuyển hóa chất béo sản sinh ra cetone, nếu cetone tích tụ quá mức trong máu sẽ gây ra nhiễm toan cetonic, dẫn đến mệt mỏi, buồn nôn, nôn, mất nước, sốc và hơi thở có mùi như táo thối.
3. Trong cấu trúc chế độ ăn kiêng ketogenic, chất béo chiếm 70%, điều này có nghĩa là cần phải tiêu thụ một lượng lớn thực phẩm giàu chất béo, trong khi chế độ ăn uống lành mạnh khuyên hạn chế việc tiêu thụ cholesterol. Nếu bệnh nhân bị cholesterol cao hoặc huyết áp cao, họ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu chế độ ăn kiêng ketogenic.
4. Chế độ ăn kiêng ketogenic trong thời gian ngắn có thể làm hư hỏng cân bằng đường trong cơ thể, và khi khôi phục việc tiêu thụ carbohydrate, mức đường huyết sẽ tăng nhanh và gây ra phản ứng chuyển hóa, dẫn đến sự bong tróc của tế bào mạch máu. Đối với những người có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, việc sử dụng chế độ ăn kiêng ketogenic có thể gây ra tác động bất lợi nếu mức đường huyết tăng cao.
Vì vậy, chế độ ăn kiêng ketogenic có cả lợi và hại. Đối với những người gặp khó khăn trong việc giảm cân, việc thử nghiệm trong thời gian ngắn dưới sự giám sát của chuyên gia có thể khả thi, nhưng đối với người bình thường, không nên vội vàng áp dụng chế độ ăn kiêng ketogenic.
Chuyên gia tham gia phỏng vấn: Ông Gu Zhongyi, Ủy viên Hội Dinh Dưỡng Bắc Kinh.
