Chàng trai 22 tuổi tên là Tiểu Trương ở Trường Sa gần đây đã thấy bụng của mình ngày càng phình to, tưởng như mang thai nhiều tháng, kèm theo các triệu chứng đau bụng trên, buồn nôn và nôn. Khi đến khám tại Khoa Tiêu hóa Bệnh viện Nhân dân Tỉnh Hồ Nam, bác sĩ phát hiện một khối giả nang tụy khổng lồ đường kính 16 cm trong ổ bụng, gây áp lực nghiêm trọng lên các cơ quan lân cận, giống như một “quả bom hẹn giờ”, rất nguy hiểm. Đội ngũ Trung tâm Nội soi Tiêu hóa Bệnh viện Nhân dân Tỉnh Hồ Nam đã sử dụng siêu âm nội soi để dẫn dắt định vị, thực hiện chính xác phẫu thuật dẫn lưu nội và ngoại để giải quyết khủng hoảng theo cách xâm lấn tối thiểu.
Tiểu Trương ba tháng trước đã trải qua một lần nguy hiểm với viêm tụy cấp hoại tử, và chỉ nhờ được cứu chữa tại bệnh viện gần nhà mới thoát khỏi nguy hiểm. Không ngờ viêm tụy dẫn đến giả nang tụy ở đuôi tụy, khối nang nhanh chóng lớn lên, gần như chiếm lĩnh một nửa ổ bụng, không chỉ gây biến dạng cho các cơ quan quan trọng như dạ dày, tá tràng, mà còn có nguy cơ vỡ dẫn đến nhiễm trùng và chảy máu, Tiểu Trương một lần nữa phải đối mặt với rủi ro sống mái.
Đội ngũ chuyên gia Khoa Tiêu hóa sau khi thảo luận cho rằng, phẫu thuật mổ bụng truyền thống hoặc nội soi ổ bụng sẽ có tổn thương lớn và thời gian phục hồi kéo dài. Chỉ dẫn lưu bên ngoài hoặc bên trong cũng khó giải quyết triệt để vấn đề. Cuối cùng, họ đã xây dựng kế hoạch dẫn lưu nang trong dạ dày dưới sự hướng dẫn của siêu âm nội soi với gây mê toàn thân kết hợp dẫn lưu mũi nang (dẫn lưu cả bên trong và bên ngoài) cho Tiểu Trương.
Trong quá trình phẫu thuật, đội ngũ dưới sự dẫn dắt chính xác của siêu âm nội soi do trưởng khoa Liu Peng thực hiện đã chọc kim vào buồng nang, rút ra khoảng 80 ml dịch nang. Sau đó, họ cấy hai ống chống vào nang thông qua thành dạ dày, thiết lập một kênh dẫn lưu nội giữa nang và khoang dạ dày, giúp dịch nang tiếp tục chảy vào đường tiêu hóa. Đồng thời, một ống dẫn lưu mũi điều được đặt để thực hiện dẫn lưu bên ngoài, đảm bảo hiệu quả dẫn lưu và thuận tiện cho việc rửa sau phẫu thuật. Chiến lược dẫn lưu cả hai đường này mang lại bảo đảm kép cho sự tiêu biến hoàn toàn của khối nang. Dưới sự phối hợp chặt chẽ của đội ngũ, quá trình phẫu thuật chỉ trong chưa đầy một giờ, sau phẫu thuật, triệu chứng của Tiểu Trương đã giảm bớt và anh đã xuất viện vào ngày 9 tháng 6. “Tôi đã nghĩ rằng phải phẫu thuật lớn, không ngờ ca phẫu thuật không để lại vết thương nào trên cơ thể con trai, chảy máu cũng rất ít,” mẹ của Tiểu Trương chia sẻ.
Trưởng khoa Liu Peng cho biết, giả nang tụy là sự tích tụ dịch được bao bọc bởi mô không biểu mô xung quanh hoặc bên trong tụy, thường xảy ra thứ phát sau viêm tụy cấp, viêm tụy mạn tính và chấn thương tụy. Một số bệnh nhân không triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ có thể tự hấp thu khối nang mà không cần điều trị đặc biệt. Tuy nhiên, đối với những khối giả nang tụy lớn như của Tiểu Trương với triệu chứng nghiêm trọng, các phương pháp điều trị chủ yếu là phẫu thuật, dẫn lưu qua da và dẫn lưu dưới sự hướng dẫn của siêu âm nội soi. Trong đó, kỹ thuật dẫn lưu bằng chọc hút dưới sự hướng dẫn của siêu âm nội soi có tỷ lệ thành công cao, xâm lấn tối thiểu, ít biến chứng và tỉ lệ tái phát thấp.
Trưởng khoa Liu Peng cảnh báo, mặc dù công nghệ nội soi đã bước vào “kỷ nguyên siêu xâm lấn tối thiểu”, có thể cứu sống những người trẻ tuổi với tổn thương tối thiểu, nhưng việc phòng ngừa khủng hoảng tụy và bảo vệ sức khỏe vẫn cần bắt đầu từ “kỷ luật từ đĩa ăn”.
1. Kiểm soát chế độ ăn uống và trọng lượng: giữ chế độ ăn uống cân bằng, ăn nhiều trái cây và rau củ tươi, giảm tiêu thụ thực phẩm nhiều chất béo và cholesterol, tránh ăn uống thái quá. Tập thể dục đều đặn để duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh, phòng ngừa rối loạn chuyển hóa do béo phì. Kiểm soát mỡ máu, giảm nguy cơ viêm tụy do tăng lipid máu.
2. Cai thuốc lá, hạn chế rượu: nam giới không nên uống quá 24g rượu mỗi ngày, phụ nữ càng ít hơn. Nếu uống rượu dẫn đến viêm tụy cấp cần phải từ bỏ rượu.
3. Khám sức khỏe định kỳ: khám sức khỏe định kỳ, phát hiện sỏi mật và kịp thời điều trị để tránh viêm tụy do mật.
Thông tin viên: Khoa Tiêu hóa Bệnh viện Nhân dân Tỉnh Hồ Nam, Lê Tuấn Lan, Bành Nhã
