Gạo và mì thuộc nhóm thực phẩm chủ yếu, thành phần chính của chúng là tinh bột, là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Có người cho rằng việc không ăn gạo và mì vào bữa tối có tác dụng giảm cân, một mặt là do giảm lượng năng lượng hấp thu, mặt khác là do hiệu ứng insulin giảm. Nếu không ăn tinh bột vào bữa tối, sự tiết insulin sẽ giảm, từ đó làm giảm tổng hợp mỡ trong cơ thể. Tuy nhiên, để duy trì chức năng cơ thể vẫn cần năng lượng, nguồn năng lượng không chỉ đến từ rau củ và protein trong ba bữa ăn mà còn đến từ việc tiêu hao mỡ và cơ trong cơ thể.
Nếu chỉ bỏ một bữa ăn gạo và mì thì không có gì phải lo lắng, nhưng điều kiện là không bị bệnh tiểu đường, bệnh thận hoặc bệnh gout. Ngược lại, việc không ăn tinh bột trong một bữa có thể ảnh hưởng đến đường huyết, chức năng thận và acid uric. Lấy ví dụ người bị tiểu đường, nếu không ăn tinh bột vào bữa tối, họ có thể bị hạ đường huyết vào ban đêm hoặc cao đường huyết hồi phục vào sáng hôm sau, vì vậy không nên bỏ tinh bột vào bữa tối để tránh “kiếm được niềm vui (giảm cân), lại mất vốn (sức khỏe).
Sản phẩm chuyển hóa của tinh bột là carbon dioxide và nước, trong khi sản phẩm chuyển hóa của protein là chất thải nitơ, cần được thận chuyển hóa. Nếu không ăn tinh bột vào bữa tối mà thay thế bằng thịt và rau, việc chuyển hóa quá nhiều protein sẽ tăng gánh nặng cho thận. Để kiểm soát cân nặng, nên giảm calo một cách toàn diện và cân bằng, chứ không phải chỉ ăn thịt và rau mà không ăn cơm. Mì, cơm, trái cây và các thực phẩm chứa đường khác là nguồn năng lượng quan trọng cho cơ thể, có thể kích thích insulin, giữ cho đường huyết ổn định, ăn quá nhiều sẽ tích tụ thành mỡ, còn ăn quá ít sẽ không cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể.
Cách giảm cân phải là lối sống có thể duy trì lâu dài, nếu không thì cân nặng rất dễ tăng lại khi phục hồi chế độ ăn uống hoặc ngừng tập thể dục. Nếu muốn lâu dài không ăn thực phẩm chứa tinh bột vào bữa tối, cần xem xét ảnh hưởng đối với sức khỏe; nếu chỉ thực hiện trong thời gian ngắn, thì cần cân nhắc vấn đề hồi phục cân nặng.
Thực ra, trong thời gian giảm cân, có thể ăn một lượng nhỏ ngũ cốc nguyên hạt, như nửa bát cơm gạo lứt. Bởi vì khoáng chất và vitamin nhóm B trong ngũ cốc nguyên hạt giúp quá trình chuyển hóa calo. Quan trọng hơn là nếu không ăn tinh bột, sẽ dễ cảm thấy đói hoặc có thể bù đắp bằng việc ăn quá nhiều thịt, trong khi cân nặng có vẻ giảm nhưng thực tế mỡ lại tiêu thụ quá nhiều.
Cách ăn đúng là: ăn nhiều vào bữa sáng, vừa đủ vào bữa trưa, và ăn ít vào bữa tối. Trong thời gian giảm cân, ba bữa ăn nên được tiêu thụ theo hình tam giác ngược.
Chẳng hạn, bữa sáng ăn 1 bát cơm, bữa trưa ăn 8 phần đầy bát, và bữa tối chỉ ăn nửa bát, trái cây nên được ăn vào buổi sáng là tốt nhất.
Đối với rau củ và protein trong ba bữa ăn, nên tiêu thụ theo hình tam giác. Bữa sáng thường ăn ít rau, bữa trưa lượng rau cũng thường không đủ, vì vậy có thể bổ sung lượng rau cần thiết cho cả ngày vào bữa tối. Người hiện đại rất khó làm cho mỗi bữa đều đủ chất dinh dưỡng, nhưng có thể yêu cầu bản thân đạt được sự cân bằng dinh dưỡng trong suốt cả ngày.
Protein cũng là một yếu tố quan trọng, ngay cả khi không ăn hoặc ăn ít tinh bột cũng không dễ bị đói, nhưng bữa tối nên chọn những loại thịt ít chất béo như ức gà, thịt có nhiều chất béo là điều cấm kỵ vào bữa tối cho người giảm cân. Thực ra, so với tinh bột trong thực phẩm chính, đồ ngọt mới là thứ cần hạn chế hơn.
Cuối cùng, để cân nặng giảm xuống và không bị hồi phục, cần kết hợp tập thể dục aerobic và rèn luyện sức mạnh để thực sự giảm cân một cách khỏe mạnh.
Vậy sự thật là: so với thực phẩm chính chứa tinh bột, đồ ngọt mới là thứ cần hạn chế hơn.
