“Nhìn lên máy tính, nhìn xuống điện thoại” đã trở thành thói quen của người lao động, họ còn trẻ nhưng đã bị hư hại đốt sống cổ. Số bệnh nhân mắc bệnh đốt sống cổ ở Trung Quốc đã gần 200 triệu, sự tồn tại của căn bệnh này đã ảnh hưởng đến cuộc sống bình thường của hầu hết mọi người. Vậy, chúng ta nên làm thế nào để xác định xem mình có mắc bệnh đốt sống cổ hay không? Và làm thế nào để phòng ngừa và điều trị bệnh đốt sống cổ?
Một, bệnh đốt sống cổ là gì?
Bệnh đốt sống cổ là một căn bệnh có nền tảng tổn thương thoái hóa. Nguyên nhân chủ yếu là do đốt sống cổ bị lao động lâu dài, sự tăng sản của xương, hoặc thoát vị đĩa đệm, dây chằng dày lên, gây áp lực lên tủy sống, rễ thần kinh hoặc động mạch đốt sống, dẫn đến một loạt hội chứng lâm sàng. Nói một cách đơn giản, đó là sự tăng sinh bất thường của xương hoặc dây chằng và các mô khác ở đốt sống cổ, vị trí xương bị thay đổi, và các xương hoặc mô bệnh lý gây áp lực lên mạch máu, dây thần kinh, tủy sống xung quanh đốt sống cổ, dẫn đến xuất hiện nhiều triệu chứng khác nhau. Các triệu chứng phổ biến bao gồm đau nhức cổ vai, tê bì, khó khăn trong vận động, chóng mặt, ù tai, v.v.
Bệnh đốt sống cổ có thể được chia thành bệnh đốt sống cổ kiểu cổ, bệnh đốt sống cổ kiểu rễ thần kinh, bệnh đốt sống cổ kiểu tủy sống và các loại bệnh đốt sống cổ khác, có thể dễ dàng phân biệt các loại này từ nghĩa của chúng:
(1) Bệnh đốt sống cổ kiểu cổ: Biểu hiện chính là hạn chế cử động cổ, cổ cứng, đau nhức cổ, đau vai, v.v., là loại đầu tiên xuất hiện, dễ điều trị và thường gặp nhất.
(2) Bệnh đốt sống cổ kiểu rễ thần kinh: Do thoát vị đĩa đệm, tăng sản xương, dây chằng dày lên và các yếu tố khác, gây áp lực lên một hoặc hai bên rễ thần kinh, có triệu chứng cảm giác kéo ở cổ vai, đau kéo ở cánh tay, tê tay, v.v.
(3) Bệnh đốt sống cổ kiểu tủy sống: Chủ yếu do thoát vị đĩa đệm, tăng sinh xương, hóa xương dây chằng, hẹp ống đốt sống và các yếu tố khác gây áp lực độc lập hoặc phối hợp lên tủy sống, làm cho tủy sống dần dần bị tổn thương nặng nề, xuất hiện triệu chứng lâm sàng nghiêm trọng và chức năng bị suy giảm không thể đảo ngược. Ví dụ như yếu chân, đi lại không ổn định, cảm giác như đi trên bông, rối loạn chức năng chi trên, rối loạn chức năng tinh vi; nghiêm trọng hơn có thể xuất hiện rối loạn chức năng bài tiết. Đây là loại nghiêm trọng nhất, cũng là loại dễ bị bỏ qua nhất của bệnh đốt sống cổ. Đặc biệt đối với người già, khi xuất hiện triệu chứng tê tay chân, thường họ sẽ ngay lập tức kiểm tra vấn đề liên quan đến thần kinh, mà bỏ qua vấn đề đốt sống cổ, cuối cùng dẫn đến việc mất thời gian điều trị vàng.
(4) Các loại bệnh đốt sống cổ khác: Chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa, tức ngực, tim đập nhanh, rối loạn thần kinh giao cảm/thần kinh phế vị, rối loạn thần kinh tự trị, v.v. có thể là triệu chứng của bệnh đốt sống cổ, nhưng cũng có thể do nguyên nhân khác gây ra, thuộc loại triệu chứng tổng hợp.
Hai, bệnh đốt sống cổ chủ yếu do nguyên nhân gì dẫn đến?
(1) Tư thế xấu: Như việc cúi đầu nhìn điện thoại quá lâu, làm việc cúi, dễ gây tổn thương cho cơ và dây chằng ở cổ, làm tăng tốc độ thoái hóa đốt sống cổ.
(2) Gió lạnh và ẩm ướt: Như gió lạnh từ điều hòa trong những ngày hè trực tiếp thổi vào cổ, sẽ làm đốt sống cổ bị lạnh.
(3) Tư thế ngủ không tốt: Như gối quá cao sẽ làm đốt sống cổ cong về phía trước, gối quá thấp sẽ khiến đốt sống cổ treo không được thư giãn.
(4) Tập thể dục quá mức và cử động cổ quá mức: Tập thể dục hợp lý có lợi cho sức khỏe, nhưng khi vượt quá giới hạn mà cổ có thể chịu đựng thì sẽ dẫn đến tổn thương cổ.
Ba, làm thế nào để nhận diện bệnh đốt sống cổ?
Cách nhận diện vấn đề đốt sống cổ trực quan nhất là quan tâm đến phản ứng của cơ thể. Nếu chúng ta phát hiện cổ thường xuyên đau, dù nằm hay chườm nóng, dán cao dán cũng không thể giảm, đây có thể là tín hiệu cơ thể đang gửi đến chúng ta. Ngoài ra, đau cánh tay, tê tay, cơ thể chậm chạp, vận động không linh hoạt, chóng mặt, buồn nôn, đi không vững, cảm giác như đi trên bông, v.v. đều là phản ứng cơ thể thường thấy của bệnh đốt sống cổ, là dấu hiệu cảnh báo quan trọng để nhận diện vấn đề đốt sống cổ.
Phương pháp kiểm tra bệnh đốt sống cổ chủ yếu có X-quang, CT, cộng hưởng từ, siêu âm Doppler xuyên sọ. Năm phương pháp kiểm tra trên không phân chia ưu nhược, chúng bổ sung cho nhau. Thông qua các phương pháp kiểm tra khác nhau để nhìn thấy tình trạng bên trong cơ thể.
Bốn, làm thế nào để phòng ngừa bệnh đốt sống cổ?
Bệnh đốt sống cổ có tiến trình bệnh dài, thường có sự tái phát, khi phát bệnh triệu chứng nặng, sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống và nghỉ ngơi hàng ngày. Do đó, việc phòng ngừa bệnh đốt sống cổ là cực kì quan trọng! Dưới đây là một vài điểm có thể giúp phòng ngừa bệnh đốt sống cổ hiệu quả.
(1) Thay đổi thói quen xấu: Tránh nằm dài trên giường xem tivi, đọc sách; tránh làm việc cúi đầu quá lâu, làm việc trên bàn một tiếng rồi đứng dậy vận động; tích cực tập thể dục, mỗi ngày sáng tối thực hiện các bài tập cúi kéo và xoay cổ một cách chậm rãi.
(2) Tránh chấn thương cổ: Khi đi xe hãy thắt dây an toàn, không nên ngủ trên xe.
(3) Tránh để cổ bị lạnh: Mùa hè tránh để gió điều hòa thổi trực tiếp vào cổ, sau khi đổ mồ hôi không nên thổi gió lạnh hoặc xối nước lạnh vào cổ.
(4) Chọn gối phù hợp: Tránh gối quá cao và quá thấp, khi nằm ngửa một tay cao bằng độ cao của nắm tay, khi nằm nghiêng bằng chiều rộng của vai bên.
Năm, làm thế nào để điều trị bệnh đốt sống cổ?
Điều trị bệnh đốt sống cổ được chia thành điều trị phẫu thuật và điều trị không phẫu thuật. Dù là loại bệnh đốt sống cổ nào, nguyên tắc cơ bản là trước tiên điều trị không phẫu thuật, nếu không hiệu quả mới xem xét đến phẫu thuật.
(1) Điều trị không phẫu thuật: Bao gồm châm cứu, kéo dãn, dụng cụ chỉnh hình, liệu pháp ánh sáng, mát xa, v.v. Cần lưu ý rằng, điều trị không phẫu thuật phải tiến hành tại bệnh viện chính quy dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
(2) Điều trị phẫu thuật: Chủ yếu là loại bỏ áp lực do thoát vị đĩa đệm, hình thành xương tủy hoặc hóa xương dây chằng lên tủy sống và mạch máu, đồng thời tái tạo tính ổn định của đốt sống cổ, phương pháp phẫu thuật chia thành phẫu thuật qua đường trước và phẫu thuật qua đường sau của đốt sống cổ.
(Nguồn hình ảnh trong bài viết: Internet)
Biên tập: Hà Dương/Nguyễn Thịnh Nam
Bố cục: Lý Thụ Đông
