Biên dịch: Công Tử Hân
Trầm cảm ảnh hưởng đến hơn 280 triệu người trên toàn cầu, 70% bệnh nhân trầm cảm không lạc quan về điều trị ban đầu bằng thuốc chống trầm cảm. Do đó, cần thiết phải xác định các nguyên nhân có thể thay đổi của trầm cảm và phát triển các phương pháp điều trị mới. Chế độ ăn uống có thể là một phương pháp hứa hẹn để phòng ngừa và quản lý tình trạng trầm cảm.
Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí “Microbiome”, việc ăn một quả cam mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ mắc trầm cảm tới 20%. Điều này có thể là do các loại trái cây họ cam quýt có khả năng kích thích sự phát triển của một loại vi khuẩn trong ruột người – F. prausnitzii, từ đó ảnh hưởng đến sản xuất các chất truyền dẫn thần kinh serotonin và dopamine, hai phân tử sinh học được biết đến với khả năng nâng cao tâm trạng.
Giảng viên Đại học Y Harvard, bác sĩ Raaj Mehta cùng với nghiên cứu sinh sau tiến sĩ Chatpol Samuthpongtorn đã hợp tác dựa trên một nghiên cứu vào năm 2016 cho rằng trái cây họ cam quýt có thể làm giảm nguy cơ trầm cảm, tận dụng bộ dữ liệu phong phú từ “Nghiên cứu Sức khỏe Y tá II” (NHS2). NHS2 đã theo dõi lối sống, chế độ ăn uống và tình trạng sức khỏe của hơn 100,000 phụ nữ kể từ năm 1989, với những dữ liệu được cập nhật hai năm một lần.
Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những phụ nữ thường xuyên tiêu thụ trái cây họ cam quýt có tỷ lệ mắc trầm cảm trong tương lai thấp hơn đáng kể so với những người ít tiêu thụ. Phát hiện này cung cấp chứng cứ khoa học mới cho mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và sức khỏe tâm thần, và đặt nền móng cho việc tìm hiểu thêm về vai trò tiềm năng của trái cây họ cam quýt trong việc phòng ngừa trầm cảm.
Xác định các loài vi khuẩn đường ruột và các con đường chuyển hóa có thể điều chỉnh mối quan hệ giữa lượng tiêu thụ trái cây họ cam quýt và trầm cảm, so với thuốc chống trầm cảm truyền thống như thế nào?
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc ăn một quả cam vừa mỗi ngày có thể làm giảm khoảng 20% nguy cơ mắc trầm cảm, và hiệu ứng này dường như chỉ có ở trái cây họ cam quýt. Khi quan sát tổng lượng trái cây và rau củ mà mọi người tiêu thụ, hoặc các loại trái cây đơn lẻ khác như táo hay chuối, không có bất kỳ mối liên hệ nào được phát hiện giữa lượng tiêu thụ và nguy cơ trầm cảm. Họ chỉ ra rằng rất khó để so sánh hiệu ứng của trái cây họ cam quýt với thuốc chống trầm cảm truyền thống (như thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc), vì nghiên cứu này đang thảo luận về việc phòng ngừa trầm cảm, trong khi những thuốc này thường được sử dụng để điều trị những người đã mắc bệnh. Trong tương lai, việc ăn trái cây họ cam quýt có thể trở thành một phần của chiến lược kiểm soát trầm cảm. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu trước khi có kết luận rõ ràng về cách thức mà việc ăn cam thực sự giảm nguy cơ mắc trầm cảm.
Một điểm đặc biệt trong nghiên cứu này là một phần người tham gia NHS2 đã cung cấp nhiều mẫu phân trong suốt một năm. Bằng cách sử dụng kết quả giải trình tự DNA của những mẫu phân này, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa lượng tiêu thụ trái cây họ cam quýt và các loại vi khuẩn cụ thể trong vi sinh vật đường ruột. Một loại vi khuẩn nổi bật là F. prausnitzii, có hàm lượng cao hơn ở những người không mắc trầm cảm so với những người mắc trầm cảm, và việc tiêu thụ nhiều trái cây họ cam quýt cũng liên quan đến mức độ cao của F. prausnitzii. Vì vậy, các nhà nghiên cứu cho rằng loại vi khuẩn này có thể liên kết việc tiêu thụ cam với sức khỏe tâm thần tốt. Do NHS2 chỉ bao gồm phụ nữ, họ muốn xác nhận những phát hiện này trong một nghiên cứu liên quan đến nam giới, và đã chuyển sang một nghiên cứu tương tự được gọi là “Nghiên cứu Khảo sát Lối sống của Nam giới”, trong đó cũng phát hiện ra rằng mức độ F. prausnitzii tăng lên có mối liên hệ tiêu cực với điểm số nguy cơ trầm cảm.
F. prausnitzii có thể điều chỉnh mối liên hệ giữa lượng trái cây họ cam quýt và trầm cảm. F. prausnitzii ảnh hưởng như thế nào đến cảm giác tốt của con người?
Các nhà nghiên cứu cho rằng một trong những câu trả lời có thể là F. prausnitzii sử dụng một con đường chuyển hóa gọi là chu kỳ S-adenosyl-L-methionine I để ảnh hưởng đến mức độ của hai chất truyền dẫn thần kinh – serotonin và dopamine được sản xuất bởi các tế bào trong ruột người. Những chất này điều chỉnh quá trình tiêu hóa thức ăn nhưng cũng có thể đi vào não, nâng cao tâm trạng. Họ cho biết, trước khi có được những kết quả này, chưa bao giờ có sự liên kết nào giữa trái cây họ cam quýt và não bộ. Mọi người thường nói cá là thực phẩm tốt cho não, nhưng không ai nói cam là thực phẩm tốt cho não. Tương tự, F. prausnitzii cũng liên quan đến sức khỏe theo nhiều cách, chẳng hạn như giảm nguy cơ mắc bệnh viêm ruột. Nhưng trước đây, chưa có thông tin về mối liên hệ giữa nó và sức khỏe tâm thần.
Về kế hoạch tiếp theo, Raaj Mehta cho biết ông rất mong muốn thấy các thử nghiệm lâm sàng được tiến hành để chứng minh rõ ràng rằng việc ăn trái cây họ cam quýt có thể làm giảm nguy cơ mắc trầm cảm, và thậm chí trong một số trường hợp có thể giảm triệu chứng của trầm cảm. Với nhu cầu hiện tại đối với các phương pháp điều trị trầm cảm rất lớn nhưng chưa được đáp ứng đầy đủ, và việc tiêu thụ trái cây họ cam quýt thực sự không có tác dụng phụ nghiêm trọng, nếu biết được phương pháp điều trị đơn giản này thực sự có thể cung cấp bao nhiêu hỗ trợ thì đó sẽ là một điều lý tưởng.
Lưu ý: Hình ảnh bìa là hình ảnh có bản quyền, việc sao chép có thể gây tranh chấp về bản quyền.
