Tân Hoa Xã Bắc Kinh, ngày 8 tháng 2
Tiêu đề: Tại sao bánh mì và bánh ngọt không còn sử dụng phụ gia này?
Tân Hoa Xã phỏng vấn các chuyên gia an toàn thực phẩm.
Theo “Tiêu chuẩn quốc gia về An toàn thực phẩm – Tiêu chuẩn sử dụng phụ gia thực phẩm” (GB 2760-2024) do Ủy ban Y tế Quốc gia và Cục Quản lý Thị trường công bố, từ ngày 8 tháng 2 năm 2025, natri dehydroacetate (dehydroacetic và muối natri của nó) sẽ không còn được sử dụng trong bảy loại thực phẩm bao gồm bánh mì, bánh ngọt, nước trái cây và rau củ. Liều lượng tối đa trong rau củ muối cũng được điều chỉnh từ 1 gram/kg xuống còn 0.3 gram/kg.
Tại sao có sự điều chỉnh trong việc sử dụng phụ gia thực phẩm này? Liệu rằng việc tiêu thụ thực phẩm có chứa natri dehydroacetate trước đây có gây hại? Làm thế nào để nhìn nhận một cách khoa học về phụ gia thực phẩm? Các phóng viên đã phỏng vấn các chuyên gia để có những giải thích.
Tại sao điều chỉnh việc sử dụng natri dehydroacetate? Giảm thiểu rủi ro
Các chuyên gia cho biết, natri dehydroacetate là một loại phụ gia thực phẩm phổ biến, có tác dụng ức chế tốt đối với nấm men, nấm mốc và vi khuẩn gây hại. Trong nhiều thập kỷ qua, nó đã được nhiều quốc gia cho phép và sử dụng rộng rãi trong thực phẩm nhằm kéo dài thời gian bảo quản.
Vậy lý do gì mà tiêu chuẩn quốc gia mới lại điều chỉnh phạm vi và liều lượng sử dụng natri dehydroacetate?
Ông Nguyễn Quang Phong, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Trao đổi về Thực phẩm và Sức khỏe cho biết, có hai lý do chính để đánh giá lại một loại phụ gia thực phẩm: một là phát hiện ra chứng cứ mới về an toàn, cần phải đánh giá lại; hai là sự thay đổi trong cấu trúc tiêu thụ thực phẩm. Khi lượng tiêu thụ của một loại thực phẩm tăng lên, cần xem xét liệu một số phụ gia thực phẩm có thể tích tụ và vượt quá giới hạn an toàn hay không.
Trước đó, một số nghiên cứu trên động vật cho thấy việc tiêu thụ natri dehydroacetate với số lượng lớn nhiều lần có thể dẫn đến việc giảm lượng thức ăn, giảm cân, giảm khả năng đông máu và thay đổi mô gan thận.
Giáo sư Phạm Chí Hồng từ Đại học Nông nghiệp Trung Quốc cho rằng, những thí nghiệm trên động vật không chứng minh rằng việc tiêu thụ ít chất phụ gia này ở người cũng dẫn đến những tác hại tương tự, nhưng thường sẽ khiến mọi người có những giới hạn nghiêm ngặt hơn đối với chất này. Chẳng hạn, lượng tiêu thụ sản phẩm nướng đã tăng đáng kể trong những năm gần đây, nên cần xem xét lại hàm lượng phụ gia thực phẩm trong đó. Ngược lại, lượng tiêu thụ rau củ muối không cao nên chỉ giảm giới hạn tối đa.
Các chuyên gia cho biết, an toàn thực phẩm phải hướng đến việc “giảm thiểu rủi ro càng nhiều càng tốt”. Với những phát hiện nghiên cứu mới nhất và sự thay đổi trong cấu trúc tiêu thụ thực phẩm trong nước, việc sử dụng phụ gia thực phẩm cũng sẽ được điều chỉnh tương ứng, nhằm phòng ngừa trước những rủi ro.
Ông Trương Kiến Ba, Giám đốc Phòng Tiêu chuẩn tại Trung tâm Đánh giá Rủi ro An toàn Thực phẩm Quốc gia cho biết, việc sửa đổi quy định về sử dụng natri dehydroacetate là quyết định dựa trên kết quả đánh giá rủi ro an toàn thực phẩm và khảo sát tình hình sử dụng thực tế trong ngành.
Sức khỏe có bị ảnh hưởng như thế nào sau khi tiêu thụ? Lượng tiêu thụ quyết định độ an toàn
Natri dehydroacetate đã được sử dụng trong ngành thực phẩm trong một thời gian dài. Nhiều người lo ngại rằng việc tiêu thụ thực phẩm có chứa phụ gia này trước đây có gây ra nguy cơ tổn hại cho sức khỏe không?
Các chuyên gia an toàn thực phẩm cho rằng, độ lớn của rủi ro rất liên quan đến lượng tiêu thụ, tức là xem xét lượng thực phẩm mà người tiêu dùng tiêu thụ trong một lần và tần suất tiêu thụ trong một năm.
Ông Phạm Chí Hồng cho biết, natri dehydroacetate có thể bị chuyển hóa trong cơ thể. Các thí nghiệm liên quan cho thấy, về mặt độc tính, natri dehydroacetate không thuộc thành phần có độc tính cao. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy tác hại của nó là kết quả của việc tiêu thụ “dài hạn”, “lặp đi lặp lại” và “số lượng lớn”. Lượng tiêu thụ hàng ngày của con người thường không vượt quá một phần mười lượng gây hại được phát hiện trong các thí nghiệm, nên không cần quá lo lắng về rủi ro sức khỏe.
Ông Nguyễn Quang Phong cũng cho biết, natri dehydroacetate không bị “cấm sử dụng”, nó vẫn là một phụ gia thực phẩm được phép sử dụng, có thể được dùng trong các loại thực phẩm như rau củ muối, sản phẩm đậu lên men. Điều này cho thấy kết quả đánh giá rủi ro cho thấy việc sử dụng hợp lý natri dehydroacetate vẫn là an toàn.
Ông Nguyễn Quang Phong cũng cho biết, nhiều nước như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc vẫn cho phép sử dụng natri dehydroacetate trong một số loại thực phẩm nhưng có các quy định khác nhau. Chẳng hạn, Mỹ cho phép sử dụng trong bí ngô cắt khúc hoặc bỏ vỏ và dâu tây với liều lượng tối đa không vượt quá 65 mg/kg; Nhật Bản và Hàn Quốc cho phép sử dụng trong bơ, phô mai và margarine với liều lượng tối đa không vượt quá 0.5 g/kg.
Liệu phụ gia thực phẩm có thể ăn được không? Có thể sử dụng hợp lý
Do lo ngại về an toàn thực phẩm, một số người tiêu dùng vẫn lo sợ rằng việc bổ sung chất bảo quản và các phụ gia thực phẩm khác sẽ “tăng thêm” rủi ro.
Về việc này, ông Tôn Bảo Quốc, Viện sĩ Viện Kỹ thuật Trung Quốc và Chủ tịch Hội Khoa học Công nghệ Thực phẩm Trung Quốc cho biết, việc sử dụng phụ gia thực phẩm có lịch sử lâu dài, chẳng hạn như nước muối dùng để làm đậu phụ trong quá khứ, thì thành phần chính của nó là magie clorua, đó cũng là một loại phụ gia. Cuộc sống hiện đại ngày nay khó có thể tách rời khỏi các phụ gia thực phẩm.
Ông Tôn Bảo Quốc cho biết, các tiêu chuẩn liên quan của Trung Quốc quy định có 23 loại phụ gia thực phẩm với hơn 2300 loại khác nhau, bao gồm chất bảo quản, chất tạo màu, chất tạo nở, chất tạo ngọt, nếu sử dụng đúng tiêu chuẩn, không vượt quá liều lượng tối đa và tối đa dư lượng, thì sẽ không gây ra vấn đề an toàn thực phẩm. Một số sự kiện an toàn thực phẩm trong quá khứ thường bắt nguồn từ việc sử dụng “chất lạ” trái phép hoặc lạm dụng phụ gia thực phẩm.
Ông Tôn Bảo Quốc cũng cho biết, để đảm bảo sức khỏe cộng đồng và phát triển ngành thực phẩm, Trung Quốc luôn thực hiện cơ chế ra vào và loại bỏ nghiêm ngặt đối với phụ gia thực phẩm, tiến hành đánh giá liên tục và động để điều chỉnh phạm vi và liều lượng sử dụng, và cấm sử dụng một số chất nhất định, cần nhìn nhận một cách khoa học và lý trí đối với việc điều chỉnh tiêu chuẩn.
