Đây là
Đạt Y Tiêu Hộ
bài viết thứ
4200
“Tiếng pháo nổ xua tan một tuổi, gió xuân mang hơi ấm tới”, đến Tết Nguyên Đán rồi, mọi người đã ăn gì ngon? Bánh bao, bánh chưng, cá dưa, thịt kho, viên thịt bốn vui… “Mỗi dịp lễ hội tăng ba cân” không phải là phóng đại, trong Tết có quá nhiều món ngon, ngoài ba bữa cơm với các món ăn ngon, gia đình còn ngồi lại tâm sự, ăn chút đồ ăn vặt, không biết không hay mà ăn nhiều quá, mọi người có thể đã trải qua tình trạng đầy hơi do ăn uống không đúng cách. Câu nói xưa có câu “Ăn uống không điều độ gây ra trăm bệnh”, một khi đã có tình trạng ăn uống không tốt, hệ thống tiêu hóa sẽ gặp một loạt các vấn đề không mong muốn, không chỉ bụng đầy, mà còn có thể bị dày lưỡi, giao tiếp với người khác thì có mùi hôi, mà đêm còn không ngủ ngon. Vậy phải làm gì khi bị đầy bụng? Đừng vội, trước tiên hãy giới thiệu vài mẹo tiêu hóa từ thực phẩm có nguồn gốc từ thuốc!
01
Táo tàu
Táo tàu không chỉ là trái cây, mà còn là vị thuốc tiêu hóa phổ biến, có tác dụng nhất định trong việc giảm triệu chứng đầy bụng do ăn nhiều, đặc biệt là khi ăn quá nhiều thức ăn béo ngậy, vì nó chứa enzyme phân giải chất béo, do đó rất tốt cho việc tiêu hóa thực phẩm giàu chất béo. Vì vậy, sau bữa ăn có thể ăn vài quả táo tàu hoặc một chuỗi kẹo kéo chua ngọt đều rất tốt. Nhưng cần lưu ý, táo tàu có nhiều thành phần axit và còn dễ kích thích tiết dịch vị, do đó những người có tiền sử hoặc cảm thấy nóng trong người không nên ăn táo tàu, nếu không sẽ làm nặng thêm tình trạng khó chịu ở dạ dày. Dứa cũng có chứa enzyme phân giải chất béo, vì vậy ăn dứa cũng có thể giúp tiêu hóa một phần nào đó. Cũng cần nhắc nhở mọi người, mặc dù táo tàu và dứa là các loại trái cây phổ biến, nhưng không nên ăn khi đói.
02
Củ cải
Có câu “Mùa đông ăn củ cải, mùa hè ăn gừng, không cần bác sĩ kê đơn”. Củ cải, hay còn gọi là cải trắng, cũng là một loại thực phẩm thường được sử dụng như thuốc, có tác dụng tiêu hóa, giảm khí, hóa đờm và dừng ho, giúp thanh nhiệt và lợi tiểu. Do đó, nếu có tình trạng đầy bụng và kết hợp với khí trệ, củ cải là một lựa chọn lý tưởng, có thể được ăn sống để tiêu hóa và thúc đẩy nhu động ruột. Nếu không thể chịu đựng được vị cay của củ cải sống, có thể nấu chín hoặc làm món canh. Cần nhắc nhở rằng, loại củ cải tiêu hóa là củ cải trắng và củ cải xanh từ họ cải, trong khi củ cà rốt từ họ cần tây, tuy cũng gọi là củ cải nhưng tác dụng hoàn toàn khác, chủ yếu là bổ gan nâng cao thị lực.
03
Vỏ quýt
Chắc hẳn mọi người không còn xa lạ, đó là vỏ quả quýt đã khô và chín, có tác dụng điều hòa khí, bổ tỳ, làm khô ẩm và hóa đờm, có thể tăng cường chức năng tiêu hóa của tỳ và vị, cải thiện tình trạng đầy bụng, chán ăn, tiêu hóa kém, tiêu chảy hoặc phân lỏng. Sau bữa ăn có thể uống một tách trà vỏ quýt không chỉ để tiêu hóa mà còn giảm cảm giác ngấy ngán. Cũng có thể thêm một ít vỏ quýt khi chế biến thực phẩm từ thịt để hỗ trợ tiêu hóa. Mùa đông chính là mùa quýt, nhiều gia đình cũng có thói quen để lại vỏ quýt để sử dụng, nhưng cần lưu ý rằng, vỏ quýt tươi không thích hợp để làm vỏ quýt khô, vì “khô” có nghĩa là “để lâu thì tốt”, nghĩa là vỏ quýt phải được để một thời gian (thường là trên một năm) mới có thể được dùng làm thuốc. Vỏ quýt được lấy từ cây quýt Thiên Nguyên của tỉnh Quảng Đông, chính là vỏ quýt nổi tiếng Thiên Nguyên, vỏ quýt đã được khô hơn ba năm thì tác dụng dược lý càng cao.
Những người bị đầy bụng nặng có thể chọn thuốc đông y để hỗ trợ. Những loại thuốc thường dùng có thể là đại táo hoàn, bảo hòa hoàn, kiện tỳ hoàn, viên tiêu hóa kiện vị, v.v. Thông thường, triệu chứng đầy bụng có thể dùng đại táo hoàn, nếu bị đầy bụng nặng, có triệu chứng ợ chua, hôi miệng, có xu hướng “nóng”, có thể dùng bảo hòa hoàn. Nếu thường xuyên có vấn đề về tỳ vị kém và có triệu chứng đầy bụng, cả viên tiêu hóa kiện tỳ và viên tiêu hóa kiện vị đều là lựa chọn phù hợp.
Mặc dù có những mẹo tiêu hóa nhỏ, nhưng để bảo vệ sức khỏe tỳ vị, chế độ ăn uống vẫn cần được điều độ! “Thỏ ngọc chuẩn bị gõ cửa, phúc lộc khắp nơi”. Cuối cùng, chúc mọi người Tết Nguyên Đán vui vẻ, hạnh phúc khởi đầu năm mới, mọi sự thuận lợi!
Tác giả: Đại học Quân y Hải quân, Y học cổ truyền
Hệ 8 năm (tiến sĩ liên tục) khóa 2018, Lý Tương Lâm
Kiểm duyệt: Khoa Y học cổ truyền, Đại học Quân y Hải quân, Trương Huệ Thanh
