Ngày 1 tháng 3, Công ty TNHH Âm Nhạc Phú Âm thông báo: nghệ sĩ Phương Đại Đồng đã qua đời vào ngày 21 tháng 2 năm 2025, hưởng thọ 41 tuổi.
Phương Đại Đồng đã chống chọi với bệnh tật trong nhiều năm. Theo các báo cáo trước đó, anh đã phải nhập viện nhiều lần do bị tràn khí màng phổi do làm việc quá sức. Vào năm 2024, anh cho biết mình đang trong quá trình phục hồi, tình trạng sức khỏe đã có cải thiện, nhưng vẫn chưa hoàn toàn hồi phục.
Tràn khí màng phổi là gì?
Tại sao tràn khí màng phổi còn được gọi là “nổ phổi”?
Hãy cùng tìm hiểu↓↓↓
Phổi, hàng giờ phút đều đang hô hấp, nhưng cũng có thể bị vỡ. Khi phổi bị vỡ, tràn khí màng phổi sẽ xảy ra, vì vậy nó cũng thường được gọi là “nổ phổi”. Tràn khí màng phổi thường xuất hiện đột ngột mà không có dấu hiệu cảnh báo trước, thường xảy ra sau khi hoạt động thể chất mạnh, nâng vật nặng, cũng có thể xuất hiện trong những hành động thông thường như cúi xuống, kéo rèm, hắt hơi hoặc ngay cả khi nghỉ ngơi.
Nguyên lý phát bệnh chủ yếu là do phế quản dưới màng phổi bị vỡ, triệu chứng chính là khó thở và đau ngực, trong trường hợp nặng có thể gặp khó khăn trong hô hấp. Nếu có biến chứng chảy máu kèm theo, tràn khí màng phổi có thể dẫn đến
sốc mất máu, ngất xỉu, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Tràn khí màng phổi là gì?
Tràn khí màng phổi là tình trạng tích khí trong khoang màng phổi, do không khí đi vào khoang màng phổi. Nguyên nhân gây tràn khí màng phổi có nhiều loại, chủ yếu được chia thành ba loại: tự phát, chấn thương và do y tế.
-
Tràn khí màng phổi tự phát
là loại phổ biến nhất, đơn giản mà nói, là do bề mặt phổi bị thủng một lỗ nhỏ, không khí rò rỉ từ phổi vào khoang màng phổi (khoảng trống giữa phổi và thành ngực). Không khí rò rỉ này sẽ chèn ép phổi, gây cảm giác đau ngực và khó thở, trong trường hợp nặng có thể ảnh hưởng đến tính mạng.
Có hai loại tràn khí màng phổi tự phát:
Tràn khí màng phổi nguyên phát, thường xảy ra ở những người khỏe mạnh không có bệnh phổi nền. Do nhiều nguyên nhân làm tăng áp lực trong phế nang, làm vỡ thành phế nang, khí vào khoang màng phổi gây ra tình trạng tích khí, tạo thành tràn khí màng phổi.
Tràn khí màng phổi thứ phát, thường là do phổi vốn đã có vấn đề, chẳng hạn như viêm phế quản mãn tính, khí phế thũng, lao phổi, với tổ chức phổi tương đối yếu ớt, chỉ cần một lực nhỏ cũng có thể “rò rỉ”.
- Tràn khí màng phổi do chấn thương là do chấn thương vùng ngực như tai nạn xe hơi, ngã từ trên cao, làm rách màng phổi.
- Tràn khí màng phổi do y tế là do trong quá trình can thiệp y tế, làm rách màng phổi hoặc tổ chức phổi, khiến khí đi vào, gây ra tràn khí màng phổi.
Nhóm người có nguy cơ cao mắc tràn khí màng phổi tự phát là những thanh niên gầy cao: Trong giai đoạn phát triển thanh thiếu niên, thể hình gầy gò thường không phát triển kịp với tốc độ tăng trưởng nhanh, dễ dẫn đến sự phát triển không bình thường của sợi đàn hồi bẩm sinh.
Những người mắc bệnh phổi: như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, lao phổi, bệnh phổi mô kẽ, v.v.
Những người có thói quen hút thuốc lâu năm: Hút thuốc lâu dài dễ dẫn đến viêm phổi, thay đổi cấu trúc tiểu phế quản và phế nang.
“Cú chốt” dẫn đến tràn khí màng phổi tự phát
Ho mạnh: Áp lực khoang ngực gia tăng đột ngột, phổi không chịu nổi sẽ “nổ”.
Hắt hơi hoặc ho: Nếu ho quá mạnh hoặc hắt hơi quá mạnh cũng có thể làm phổi “thải khí”.
Biến động áp suất không khí: Ví dụ như lặn, ngồi máy bay, khi áp suất không khí thay đổi đột ngột, phổi có thể “phản ứng”.
Cảm xúc quá khích: Cười, hét, cãi nhau… khi cảm xúc lên cao, áp lực khoang ngực cũng có thể gia tăng, dẫn đến tràn khí màng phổi tự phát.
Đau ngực, khó thở, ho khan… Những triệu chứng này có thể báo hiệu cơ thể đang kêu “cứu”. Ngay khi xuất hiện những triệu chứng này, đừng cố chịu đựng, hãy đi khám bệnh ngay.
- Đau ngực: Đây là triệu chứng điển hình nhất của tràn khí màng phổi, thường xuất hiện ở một bên, cảm giác như đau kim châm hoặc đau rát, đôi khi lan ra lưng hoặc tay. Đau ngực có thể xảy ra đột ngột, đau tăng khi ho và hít sâu. Cơn đau thường không tự động giảm bớt và cần điều trị để làm giảm.
- Khó thở: Thường xảy ra cùng với đau ngực, biểu hiện bằng việc leo vài bậc cầu thang đã thở hổn hển, mang vật nặng thì thấy nặng ngực, cảm giác như có thứ gì đó chặn ở ngực, cảm thấy khí trong phổi không đủ.
- Ho: Thường là ho khan.
Trong đời sống hàng ngày, phòng ngừa còn quan trọng hơn điều trị.
Ngừng hút thuốc, duy trì thói quen sống lành mạnh, tránh làm việc quá sức và tập thể dục mạnh là những yếu tố quan trọng để phòng ngừa tràn khí màng phổi tự phát.
Nếu xuất hiện đau ngực và khó thở sau khi ho mạnh hoặc gắng sức, cần đi khám bệnh ngay để tránh trễ dịch.
