Thầy Hồ 48 tuổi, 7 năm trước do viêm tụy cấp gây ra bệnh tiểu đường, từ đó ông đã phải dùng insulin để kiểm soát đường huyết. Tuy nhiên, ông thường xuyên quên tiêm insulin hoặc tự điều chỉnh liều lượng, việc theo dõi đường huyết cũng không hề hệ thống. Ông đã hút thuốc trong nhiều năm và thỉnh thoảng còn uống rượu.
Trước tết năm ngoái, thầy Hồ đã mua một đôi giày bóng rổ mới, nhưng do kích thước nhỏ nên ông bị đau ở ngón chân thứ tư bên phải, khiến da bị xước. Lúc đó, ông chỉ dùng i-ốt khử trùng và dán băng lại rồi tiếp tục đi dạy. Hơn 20 ngày trôi qua, vết thương của ông không thấy rõ tiến triển, cũng không nặng hơn. Sau đó, ông đã đến Quảng Châu tham dự đám cưới của một người bạn, tại đây ông bị nhiễm bệnh cúm A và xuất hiện triệu chứng tiêu chảy, sốt cao nhưng không coi trọng, vẫn uống rượu để chúc mừng đám cưới.
Hai ngày sau, ông trở về nhà ở huyện Vĩnh Gia, tỉnh Ôn Châu, chân phải bị xước bắt đầu sưng lên. Ông đã dùng súng massage để xoa bóp cho giảm sưng. Nhưng không ngờ, tình trạng của ông đã trở nên tồi tệ hơn, vết thương và khu vực xung quanh nhanh chóng bị mưng mủ, sưng lan rộng đến bắp chân, cả bắp chân sưng to bất thường, da trở nên cứng và đỏ, và sốt cao liên tục không hạ. Đến lúc này, ông mới nhận ra tình hình rất khẩn cấp và lập tức đến bệnh viện nhân dân huyện Vĩnh Gia khám bệnh. Qua kiểm tra, ông được chẩn đoán là bệnh chân tiểu đường kết hợp với nhiễm trùng huyết, bệnh viện lập tức phát thông báo tình trạng nguy kịch. Vào ngày nhập viện, để cứu mạng, bác sĩ buộc phải phẫu thuật cắt ngón chân cho ông, sau phẫu thuật, ông được điều trị kháng khuẩn, và hai ngày sau đã tiến hành rạch vết thương sưng để dẫn lưu. Sau một quá trình điều trị hệ thống, thầy Hồ đã thoát khỏi nguy hiểm và được xuất viện, nhưng cuối cùng đã phải trả giá bằng việc mất đi một ngón chân.
Bài học rất đau thương, thầy Hồ đã mắc phải những sai lầm nào trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh chân tiểu đường?
Sai lầm 1: Xem nhẹ vết thương và tự xử lý
Nhiều bệnh nhân tiểu đường giống như thầy Hồ, cho rằng những vết thương nhỏ ở chân không đáng để quan tâm, tự ý dùng i-ốt và băng bó, sau đó không để ý đến cho đến khi vết thương kéo dài không khỏi và mưng mủ mới đến bệnh viện khám. Đường huyết cao kéo dài sẽ làm tổn thương mạch máu và thần kinh, dẫn đến vết thương liền rất chậm và dễ nhiễm trùng. Ngay khi phát hiện chân bị xước, phồng rộp hay tổn thương, bất kể vết thương có nhỏ đến đâu, bệnh nhân cần ngay lập tức đến khám bác sĩ chuyên nghiệp để được đánh giá và xử lý, tuyệt đối không nên chủ quan, tránh để những vết thương nhỏ biến thành những mối họa lớn.
Sai lầm 2: Không theo dõi đường huyết thường xuyên và tự điều chỉnh liều insulin
Đường huyết không đạt tiêu chuẩn là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh chân tiểu đường. Nếu không theo dõi đường huyết đúng giờ, bệnh nhân sẽ không thể nắm rõ tình trạng bệnh của mình; tự ý điều chỉnh liều insulin có thể dẫn đến biến động đường huyết lớn. Điều này không chỉ gây khó khăn trong việc kiểm soát tình trạng bệnh mà còn gia tăng gánh nặng cho các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là mạch máu và thần kinh ở chân, tăng nguy cơ mắc bệnh chân tiểu đường. Bệnh nhân cần nghiêm túc làm theo hướng dẫn của bác sĩ để theo dõi đường huyết đúng lúc và sử dụng insulin một cách quy chuẩn.
Sai lầm 3: Tiếp tục thói quen sống không lành mạnh
Hút thuốc và uống rượu gây hại rất lớn cho bệnh nhân tiểu đường. Nicotine trong thuốc lá có thể làm co mạch máu, giảm cung cấp máu cho chi dưới, trong khi rượu có thể can thiệp vào việc kiểm soát đường huyết và làm ảnh hưởng đến khả năng trao đổi chất của gan đối với thuốc. Nếu mắc bệnh chân tiểu đường mà không bỏ thuốc lá và hạn chế uống rượu, sẽ càng cản trở tuần hoàn máu ở chân, làm chậm quá trình lành vết thương và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Sai lầm 4: Sử dụng phương pháp không đúng như súng massage để xử lý tình trạng sưng
Sưng chân là triệu chứng phổ biến của bệnh chân tiểu đường, thầy Hồ đã dùng súng massage để xoa bóp, hành động này rất nguy hiểm. Chấn động từ súng massage có thể khiến viêm lan rộng, làm tổn thương mô nhiều hơn, khiến khả năng nhiễm trùng tăng lên nhanh chóng.
Sai lầm 5: Chậm chạp không quan tâm đến những dấu hiệu bất thường của cơ thể
Thầy Hồ không chú ý đến tình trạng vết thương kéo dài hơn 20 ngày không tiến triển, và khi xuất hiện triệu chứng tiêu chảy, sốt cao cũng không nghĩ rằng có liên quan đến vết thương ở chân cho đến khi chân phải sưng nghiêm trọng mới đi khám, suýt nữa đã mất mạng. Bệnh nhân tiểu đường khi cơ thể xuất hiện những dấu hiệu bất thường như vết thương không liền, sốt, chi sưng thì cần ngay lập tức đi khám, tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ để thực hiện các phương pháp điều trị tiêu sưng, kháng khuẩn một cách chính thống.
Khi mắc bệnh tiểu đường, bệnh nhân cần đặc biệt chú ý bảo vệ đôi chân của mình, đặc biệt là những bệnh nhân đã mắc bệnh trong thời gian dài, cần lựa chọn giày và tất phù hợp, cố gắng tránh tổn thương ở chân. Nếu có tình trạng như xước chân, cần tích cực xử lý, kiểm soát đường huyết một cách quy chuẩn, giữ lối sống lành mạnh và tích cực phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh chân tiểu đường.
