Kể từ tháng 3 năm 2025, nồng độ phấn hoa ở Bắc Kinh liên tục ở mức “cao đến rất cao”, du khách tại các điểm như Công viên Thiên Đàn mô tả rằng “đứng trong 10 giây đã đầy phấn hoa”. Các bệnh nhân viêm mũi dị ứng gặp nhiều triệu chứng nghiêm trọng hơn. Vào mùa xuân, phấn hoa từ cây cypress và cây dương có kích thước nhỏ, dễ bay, trở thành tác nhân gây dị ứng chính, trong khi các biện pháp phòng ngừa truyền thống (như phun nước để giảm bụi, cắt tỉa cành) chỉ có thể giảm nhẹ tạm thời. Người bệnh viêm mũi dị ứng không chỉ đối mặt với tình trạng nghẹt mũi, chảy nước mũi mà còn có thể phát triển thành các biến chứng như hen suyễn, do đó cần có các phương pháp điều trị hiệu quả hơn.
Viêm mũi dị ứng (allergic rhinitis, AR) là một bệnh viêm mãn tính ở niêm mạc mũi do tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng được trung gian bởi IgE, khởi đầu bằng việc phóng thích các chất trung gian viêm (chủ yếu là histamin), và có sự tham gia của tế bào miễn dịch hoạt động và tế bào thúc đẩy viêm (pro-inflammatory cells) cũng như các cytokines. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động đến sức khỏe tâm lý của con người.
Bệnh không chỉ gây ra hiệu suất làm việc và học tập thấp, chất lượng giấc ngủ kém, mà nếu chậm trễ trong việc điều trị hoặc điều trị không đúng cách, nó còn có thể gây ra nhiều biến chứng khác nhau. 40% bệnh nhân có thể mắc hen suyễn, đồng thời có các triệu chứng như khò khè, ho, khó thở, đau ngực.
Hiện tại, các phương pháp điều trị thường quy bao gồm thuốc kháng histamin, hormone xịt mũi, và liệu pháp miễn dịch nhưng vẫn gặp một số vấn đề:
- Tính lệ thuộc vào thuốc cao: cần sử dụng trong thời gian dài và có thể gây ra tác dụng phụ như buồn ngủ và kháng thuốc.
- Thời gian điều trị miễn dịch kéo dài: cần 3-5 năm, một số bệnh nhân không thể tiếp tục do phản ứng phụ.
- Không thể chữa khỏi sự mất cân bằng miễn dịch: chỉ làm giảm triệu chứng mà không thể điều chỉnh phản ứng miễn dịch loại Th2 quá mức gây dị ứng.
Điều trị bằng tế bào gốc có nguyên lý và ưu điểm riêng. Tế bào gốc có thể điều chỉnh hệ thống miễn dịch và phục hồi mô bị tổn thương, mở ra hướng đi mới cho việc điều trị viêm mũi. Tế bào gốc mesenchymal (MSCs) đang trở thành tâm điểm nghiên cứu hiện nay, và cơ chế tác động của chúng bao gồm:
- Điều chỉnh miễn dịch: ức chế phản ứng dị ứng loại Th2 (phóng thích các cytokine gây viêm như IL-4, IL-5), thúc đẩy phản ứng kháng viêm loại Th1 (tăng mức IFN-γ), từ đó làm giảm viêm từ gốc.
- Sửa chữa mô: di chuyển đến niêm mạc mũi, biệt hóa thành tế bào biểu mô hoặc tiết ra yếu tố tăng trưởng, phục hồi rào cản bị tổn thương do viêm.
- Kháng viêm và kháng khuẩn: giảm mức độ các chất dị ứng như histamin, IgE, ức chế sự thâm nhập của tế bào eosinophil.
So với các phương pháp điều trị truyền thống, ưu điểm của liệu pháp tế bào gốc là:
- Tính lâu dài: thông qua việc điều chỉnh miễn dịch có thể đạt được sự giảm nhẹ lâu dài hoặc thậm chí là chữa khỏi.
- An toàn: ghép tế bào gốc tự thân giảm rủi ro đào thải, ít tác dụng phụ hơn so với thuốc.
Đối với bệnh nhân viêm mũi, có thể thực hiện một số biện pháp trong khi chờ đợi liệu pháp tế bào gốc trở nên phổ biến:
- Ưu tiên bảo vệ: tránh ra ngoài trong thời gian cao điểm phấn hoa, đeo khẩu trang và kính bảo hộ, sử dụng máy lọc không khí.
- Phòng ngừa bằng thuốc: sử dụng hormone xịt mũi hoặc thuốc kháng histamin trước 2-4 tuần.
- Theo dõi diễn biến nghiên cứu khoa học: theo dõi tiến trình nghiên cứu lâm sàng về tế bào gốc trong nước, tham gia thử nghiệm khi phù hợp.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh tế bào gốc mesenchymal và exosome có những ưu điểm đặc biệt trong nhiều nghiên cứu lâm sàng, an toàn hiệu quả và không có tác dụng phụ.
Với sự nghiên cứu lâm sàng sâu rộng về tế bào gốc, sự phát triển tích cực ở nhiều lĩnh vực cũng mang lại hy vọng mới cho việc điều trị viêm mũi dị ứng.
Chúng tôi tin rằng, khi công nghệ ngày càng phát triển và nghiên cứu về điều trị viêm mũi dị ứng tiếp tục được thúc đẩy, tế bào gốc và exosome sẽ cung cấp cho nhiều bệnh nhân đang gặp khó khăn do viêm mũi một chiến lược điều trị khả thi mới, mang lại lợi ích cho công chúng. Liệu pháp tế bào gốc đã mang đến khả năng đột phá từ “điều trị triệu chứng” đến “điều trị nguyên nhân”.
Với việc các thành phố như Bắc Kinh tăng cường quản lý nguồn phấn hoa (ví dụ như thay thế các loại cây gây dị ứng), kết hợp công nghệ sinh học mới, bệnh nhân viêm mũi dị ứng có thể hy vọng đón chào một mùa xuân với hơi thở tự do hơn trong tương lai.
Khước từ trách nhiệm: Nội dung được lấy từ internet, bản quyền thuộc về tác giả gốc. Bài viết mang tính chất thông tin giáo dục, chỉ nhằm mục đích trao đổi thông tin, không dùng cho mục đích thương mại. Nếu có bất kỳ nội dung nào liên quan, bản quyền và các vấn đề khác, vui lòng liên hệ để xóa.
