Đột quỵ (đột quỵ não) điều mà chúng ta lo ngại nhất chính là tình trạng liệt nửa thân, tê bại, méo miệng, mắt lệch sau cơn đột quỵ. Những ngày dài phía trước cần phải dựa vào sự giúp đỡ của người khác để sống. Tuy nhiên, một số bệnh nhân đột quỵ, sau khi trải qua quá trình phục hồi, có thể trở lại cuộc sống bình thường; nhưng cũng có những bệnh nhân gặp phải di chứng nghiêm trọng sau đột quỵ, với tình trạng nửa thân liệt, thậm chí phải nằm một chỗ suốt đời.
Cùng là đột quỵ, nhưng tại sao sự khác biệt lại lớn như vậy? Bạn có biết năm yếu tố quyết định mức độ nghiêm trọng của di chứng sau đột quỵ hay không?
Mức độ nghiêm trọng của di chứng sau đột quỵ,
liên quan đến 5 yếu tố chính!
Thứ nhất: Mức độ nặng của đột quỵ và thời gian cấp cứu
Vị trí và diện tích tổn thương não do đột quỵ có liên quan trực tiếp đến mức độ di chứng sau đột quỵ. Đột quỵ được chia thành đột quỵ xuất huyết và đột quỵ thiếu máu, đơn giản mà nói, đột quỵ xuất huyết là khi mạch máu não bất ngờ vỡ ra, máu chảy ra tạo thành huyết khối trong não, gây áp lực lên tế bào não dẫn đến cái chết của tế bào não; trong khi đó, đột quỵ thiếu máu là khi mạch máu não bị tắc, máu không thể trở lại được, dẫn đến tế bào não chết vì thiếu máu và thiếu oxy. Mỗi phút thiếu máu có thể gây ra cái chết của 1,9 triệu tế bào thần kinh, vì vậy khi xảy ra đột quỵ, mỗi giây đều rất quan trọng.
Tổn thương não do hai tình huống này là không thể đảo ngược, tế bào não đã chết không thể tái sinh, và lượng máu chảy ra hay diện tích nhồi máu càng lớn, thời gian cấp cứu càng muộn, số lượng tế bào não chết sẽ càng nhiều; nếu điểm chảy máu hoặc điểm nhồi máu xảy ra ở mạch máu lớn dẫn đến thân não, số lượng tế bào chết sẽ còn cao hơn, và những rối loạn chức năng mà bệnh nhân gặp phải cũng sẽ nhiều hơn, di chứng sau đột quỵ sẽ càng nặng hơn. Đây cũng là lý do tại sao cần sử dụng thuốc cấp cứu như An Cung Ngưu Hoàng Hoàn để bảo vệ tế bào não khi có đột quỵ.
Thứ hai: Độ tuổi và tình trạng bệnh nền của bệnh nhân đột quỵ
Nói chung, bệnh nhân đột quỵ càng lớn tuổi, tiên lượng càng kém. Bệnh nhân trẻ tuổi thường có thể chất tốt hơn, và nguy cơ mắc các bệnh như cao huyết áp, mỡ máu cao, bệnh tim mạch vành thấp hơn. Ngoài ra, nhiều bệnh nhân cao tuổi có tình trạng xơ vữa động mạch và độ bền của mạch máu thấp, nên khi bị đột quỵ, triệu chứng thường nặng hơn, khả năng phục hồi chức năng thần kinh giảm, điều này làm tăng mức độ nghiêm trọng của di chứng sau đột quỵ.
Hơn nữa, nhiều người già trên 70 tuổi do chức năng cơ thể kém, dễ mắc phải một số biến chứng như nhiễm trùng phổi, huyết khối tĩnh mạch chi dưới, loét do nằm… Những biến chứng này ảnh hưởng đến quá trình phục hồi di chứng sau đột quỵ của bệnh nhân, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Thứ ba: Thời gian bắt đầu điều trị phục hồi sau đột quỵ
Nhiều bệnh nhân, với ý định tốt, nghĩ rằng nên để bệnh nhân nghỉ ngơi một thời gian trước khi bắt đầu tập phục hồi, và hành động “tốt bụng” này thực chất đã làm chậm lại thời gian phục hồi di chứng của bệnh nhân.
Điều này vì rằng, tế bào não chết sau đột quỵ rất khó tái sinh, và chức năng mà các tế bào này đảm nhận chỉ có thể được thay thế bởi các tế bào thần kinh lân cận khác. Nhưng các tế bào “làm nhiệm vụ tạm thời” này không có chức năng của tế bào chết trước đó và cần phải thông qua quá trình tập luyện phục hồi để lấy lại khả năng. Nói một cách đơn giản, tập luyện phục hồi có vai trò kích thích chức năng của tổ chức não còn lại của bệnh nhân, thiết lập lại mạng lưới thần kinh mới và tăng cường khả năng trao đổi chất, điều này rất quan trọng cho mức độ phục hồi di chứng sau đột quỵ.
Thứ tư: Có thực hiện biện pháp phục hồi hiệu quả và tuân thủ chỉ định sử dụng thuốc
Thực hiện các biện pháp phục hồi đúng đắn và hiệu quả, tuân thủ chỉ định của bác sĩ trong việc sử dụng thuốc điều trị di chứng sau đột quỵ là một yếu tố quan trọng để cải thiện mức độ nghiêm trọng của di chứng. Nhiều bệnh nhân cho rằng, tập phục hồi là rất đơn giản, “chỉ cần duỗi tay, đi bộ thôi mà”. Tuy nhiên, những thao tác đơn giản này thực tế đã bao hàm nhiều yếu tố phức tạp, từ cường độ, thời gian tập luyện, đến liệu có thực hiện đúng cách hay không, tất cả đều cần được hướng dẫn dưới sự chỉ dạy của chuyên gia để giảm thiểu mức độ tàn tật.
Ngoài việc điều trị phục hồi, thuốc cũng là một yếu tố quan trọng trong việc điều trị di chứng sau đột quỵ. Y học cổ truyền cho rằng, các triệu chứng như tê chân tay, liệt nửa thân, méo miệng, mắt lệch sau đột quỵ thường liên quan đến đờm ẩm cản trở, khí huyết ứ trệ, mạch máu bị “tắc nghẽn”, sự lưu thông khí huyết không tốt là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến di chứng sau đột quỵ.
Do đó, trong thực hành lâm sàng, việc điều trị di chứng sau đột quỵ cũng cần kết hợp với việc sử dụng thuốc đông y, thường sử dụng như Bắc Kinh Đồng Nhân Đường Tái Tạo Hoàn, Não Tâm Thông, Thông Tâm Lạc và các bài thuốc cổ điển như Tứ Vật Thang, Tứ Quân Tử Thang, Thập Toàn Đại Bổ Thang,… giúp làm thông các kinh mạch bị tắc trong cơ thể, đối với tình trạng liệt nửa thân, méo miệng, tê nửa người có tác dụng tốt.
Thứ năm: Giữ cho bệnh nhân tâm lý tích cực và lành mạnh
Sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần có mối quan hệ tương hỗ. Khi bệnh nhân đột quỵ không thể tự chăm sóc bản thân và phải phụ thuộc vào người khác, theo thời gian, họ cảm thấy mình trở thành gánh nặng cho gia đình, tâm trạng lo âu, tội lỗi và đau khổ, điều này nghiêm trọng ảnh hưởng đến tính chủ động và sự tích cực trong quá trình phục hồi điều trị, từ đó ảnh hưởng đến khả năng phục hồi chức năng vận động và ngôn ngữ, cải thiện chức năng nhận thức, cũng như tăng chất lượng cuộc sống.
Vì vậy, đối với bệnh nhân đột quỵ, gia đình nên thường xuyên an ủi và khuyến khích họ, thường xuyên trò chuyện với họ, không nên biểu hiện sự thiếu kiên nhẫn, giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái, không cô đơn, đồng thời tin tưởng rằng di chứng sau đột quỵ có thể được chữa trị, việc mang lại niềm tin cho bệnh nhân trong điều trị cũng rất quan trọng.
Tóm lại, mức độ nghiêm trọng của di chứng sau đột quỵ có liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau. Sau khi xảy ra đột quỵ, bệnh nhân và gia đình cần có nhận thức rõ ràng về căn bệnh nguy kịch này. Quyền quyết định liệu đa số bệnh nhân có thể trở lại cuộc sống bình thường hay không sẽ nằm trong tay họ, nhất định phải nắm bắt cơ hội, cùng nhau nỗ lực vượt qua di chứng sau đột quỵ.
